مجمع المسائل-ج3-ص250

جراحتى مىگويند كه عمق آن به پرده نازك روى استخوان برسد ولى آنرا پاره نكند وچنانچه آن پرده نازك نيز پاره شود واستخوان واضح شود آنرا موضحه گويند.

س 84 – ساق پاى پسر هفت ساله شخصى در اثر تصادف ماشين شكسته ومبلغى براى معالجه بجراح داده ومبلغى نيز خرج مريضخانه نموده است آيا مخارج مزبور را مىتواند از راننده ماشين بگيرد يا خير وضمنا ديه آنرا مىتواند مطالبه كند يا نه وديه آن چه مقدار است واگر رضايت ندهد راننده مدتى حبس مىشود بنابر اين رضايت بدهد يا خير؟ ج – در مورد سئوال اگر فقط استخوان شكسته ديه آن ده شتر يا صد مثقال شرعى طلاى مسكوك است واگر جراحت هم وارد شده بايد خصوصيات جراحت وارد شده معلوم گردد تا جواب داده شود واگر طرفين تراضى نمايند كه مبلغى راننده به مجنى عليه بدهد تا او هم ذمه او را برى نمايد وهم رضايت بدهد كه از حبس نجات پيدا كند اشكال ندارد بشرط آن كه صرفه صغير مراعات شود.

س 85 – جراحات گوش وبينى ولب بصورت حارصه وداميه ومتلاحمه از مصاديق جراحات سر وصورت مىباشد وبايد طبق قاعده جراحات سر وصورت ديه آن معين شود ويا اين كه چون اين اعضاء داراى عنوان خاص مىباشند از قاعده مذكوره خارج وبايستى تعيين ارش شود؟ ج – هر چند اعضاء مذكوره عنوان خاص دارند وبراى قطع يا خرم آنها ديه تعيين شدهلكن از مصاديق جراحات سر وصورت هستند واحكام حارصه ومراتب بعد بر آنها جارى است.

س 86 – اولا قاعده كليه‌ايست در ديات زن كه برابر مرد است تا به ثلث ديه كامله برسد ودر بعض روايات آن ذكر تساوى موضحه هم شده است، ثانيا قاعده ديگرى است در كسر استخوان ورض وفك وموضحه آن كه به نسبت ديه عضو ذكر ديه شده است كه ظاهر آن ديه عضو بر حسب ديه شخص مجنى عليه مىباشد و همين طور در مواردى ربع ديه عضو وامثال آن گفته شده است در نتيجه در موارد كمتر از ثلث، حاصل دو قاعده متفاوت مىشود كداميك مقدم است، مثلا بنابر قاعده اول شكستگى استخوان بازوى زن يك درهم ديه كامله مرد است وبنابر قاعده دوم يك بيستم ديه كامله مرد مىشود؟