مجمع المسائل-ج3-ص226

يا در خيابان يا در بيابان وچه در خطوط عبور خيابان باشد چه نباشد چه بعقب ماشين تصادف كند وچه به جلو إلى غير ذلك من القيود والشروط ودر صورت صدق عمد آياقصاص هم جارى است يا نه وچنانچه راننده با تمام آن قيود از مسير خارج شده وسقوط نمايد وتلفات وخساراتى ببار آورد آيا آنها مطلقا متوجه راننده است چه راننده خود هم تلف شود چه نشود كه در صورت توجه براننده در فرض خطاء ديه با عاقله او خواهد بود و هم چنين اگر چنانچه راننده از مسير تخلف ننمود ولى در اثر جهتى از جهات مزبور وغيرها سقوط نموده وحادثه ببار آورد وچنانچه علت سقوط وانحراف وتصادف عدم انضباط ميكانيك در مستحكم نمودن امور ماشين بوده آيا در اين صورت سبب اقوى از مباشر نيست إلى غير ذلك؟ ج – در خسارت مالى اگر بنظر عرف فعل راننده سبب اتلاف مال يا حدوث عيب در آن باشد راننده ضامن است خواه عمد باشد يا غفلت يا خواب يا اضطرار، وفرار از محذور مقررات وقوانين رانندگى هم ممكن است در بعض موارد موجب صدق سبب شود، عليهذا در موارديكه عرفا صدق كند راننده بوسيله ماشين خود بماشين ديگر خسارتى وارد كرده ضامن است اگر چه ماشين ديگر مثلا در مكان غير مجاز توقف كرده باشد مگر در موردى كه صدق كند راننده دومى سبب تصادف است وگاهى ممكن است اتلاف يا اضرار بهر دو راننده مستند باشد كه در اين صورت هر كدام ضامن نصف خسارتى است كه بماشين ديگر وارد شده ودر قتل نفس وجرح حكم عمد آن معلوم است واما در غير عمد اگر تقصير وعدم مراعات جهات لازمة المراعاة راننده موجب تصادف وسبب قتل يا جرح باشد مثل سرعت زياد يا رانندگى با خواب آلودگى يا رسيدگى نكردن به ادوات ماشين از حيث نقص وسلامت در بعض موارد رفتار بر خلاف مقررات رانندگى شبه عمد است وديه قتل يا جرح بر عهده خود او است واگر تمام جهات لازمه را مراعات نموده ولكن اتفاقا مثلا ترمز بريده يا عيب ديگر حادث شده وموجب قتل گرديده خطائى است ودر قتل خطائى ديه بر عاقله است ولى در جرح خطائى نسبت بموضحه وبالاتر از آن ديه بر عاقله واز موضحه بپائين ديه بر خود جانى است عليهذا اگر راننده براى احتراز از تصادف با ماشين يا انسان بطرفمخالف برود وآن طرف معرض عبور ماشين يا انسان باشد وبا ماشين يا عابر تصادف كند