مجمع المسائل-ج3-ص87

س 46 – از زمان قديم در اطراف استخرهاى دهات يك قسمت زمينهائى را رها كرده وزراعت نميكرده‌اند واز زمينها به منظور تجمع اهالى وخوابيدن گوسفندان وغيره استفاده مىشده و ضمنا طبق سهام در همين زمينها درختكارى هم مىشده آيا جايز است چند نفر از اهالى، اطراف درخت فوق الذكر را ديوار بكشند وآيا احتمال دارد كه زمين درخت ملك كسى باشد ولى در عين حال بر حسب عادت ورسوم حق نداشته باشد ديوار بكشد وبايد جهت استفاده عموم آزاد باشد.

ج – در فرض مسأله كه زمينهاى مزبور مورد حاجت اهالى بوده از جهت اجتماع خود وحيواناتشان جايز نيست بدون رضايت آنها تصرف نمايند وديوار دور آن بكشند كه مانع از رفع حوائج بشود.

س 47 – با كمبود جا، براى محصلين، هر سال به تعداد آنها نيز افزوده مىشود وجائى هم بعنوان رايگان يا اجاره بعنوان مدرسه بما نمىدهند زمين هم براى ساختن مدرسه نداريم، اكنون بفرمائيد در زمينهاى اطراف امام زاده كه همه وقف است چه مزروعى وچه ساختمانى آيا جايز است در حريم قبرستان، مدرسه، احداث كنيم يا خير وآيا مىشود از دفن اموات كه از اطراف، براى دفن در جوار امام زاده مىآورند جلوگيرى كرد؟ ج – در فرض سئوال، حريم قبرستان متعلق بخود قبرستان است و بناء مدرسه در آنجا جايز نيست وچنانچه از قطعه زمين زراعى موقوفه، بمدت طويل اجاره نمائيد به اجرتمتعارف، با اذن متولى ونظر خبره، جهت ساختمان مدرسه، واجرت آن، سال بسال بمصرف موقوفه، بوسيله متولى شرعى آن برسد، جايز است از آن زمينها، اجاره نمائيد واز دفن اموات حق جلوگيرى نداريد چون توسعه از جهتى با تضييق از جهت ديگر، جايز نيست.

س 48 – آب پشت بام يك خانه قديمى بسوى زمينى كه در ملكيت كسى نبود سرازير مىشد بعد از چند سال دولت در آن زمين، بيمارستان درست كرده واز جريان آب ناودان به آن، ممانعت مىكند آيا حق دارد يا خير؟ ج – از قضيه شخصيه اطلاع ندارم بطور كلى اگر قبلا زمين، ملك كسى نبوده ومجراى ناودان بر آن زمين بوده فعلا كسى حق مزاحمت وجلوگيرى از آب ناودان را ندارد ودر نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.