مجمع المسائل-ج3-ص78

از همان زمين از امتداد خط مستقيم ميله حدود بيابان كه در زمان طاغوت تعيين شده بود گذاشته است اكنون اهالى ده ديگر كه هم مرز هستند زمين را كه از مقابل ميله دولت گذشته تصرف كرده‌اند و حال آن كه زمين تجاوز از حدود شده، همان طور از پنجاه سال قبل هم بيابان باير بوده وكسى آنجا را كشت نمىكرده، بفرمائيد اين عمل چه صورت دارد ومالك كدامشان هستند؟ ج – اگر زمين مزبور موات بوده وحريم ده نبوده هر كس آنرا احياء نموده مالك آن مىشود واگر حريم بوده تا رضايت تمام اهل ده را فراهم نكند مالك نمىشود.

بلى، اگر در وقت احياء، اهل ده ملتفت بوده‌اند ومانع نشده‌اند باز هم احياء كننده مالك است وفعلا حق مزاحمت او را ندارند.

احياء موات و حيازتس 22 – تجاوز به اراضى جنگلى از لحاظ سكونت ويا كشاورزى و هم چنين قطع درختان حكمش چيست؟ ج – احياء اراضى انفال، يا استفاده از اشجار ونباتات آن، بر شيعه مباح است وبا احياء يا حيازت وجمع آورى، مالك مىشود.

بلى اگر مصلحت اقتضاء نمايد جايز است فقيه جامع الشرائط، احياء را مشروط به كيفيت خاصى بنمايد.

س 23 – يك قطعه زمين بر اثر برگشتن رودخانه از مسير خود خشك گرديده كسى آنرا حيازت نموده وتملك كرده است وبعد از حيازت شخص دومى رفته آنرا از اولى بگيرد وتصاحب نمايد در اين صورت آيا شخص اولى مىتواند از دومى جلوگيرى كند يا نه؟ ج – در فرض مسأله آن كسيكه قبلا تصرف نموده اگر سنگ چينى كرده بنحوى كه معلوم باشد كه حيازت شده اولويت دارد واگر نزاع موضوعى در بين باشد مرافعه شرعيه لازم است.

س 24 – آيا در اراضى وزمينى كه مشاع ومخصوص است به افراد معين كه موقع فراوانى آب مالكين آن را كشت مىكنند آيا فرد يا افرادى كه شريك باشند يا شريك نباشند مىتوانند در آن تصرف مالكانه از قبيل درخت كاشتن وغيره بنمايند يا خير؟