مجمع المسائل-ج1-ص107
مگر انسان از سگ، نجس تر است، در صورتى كه بر تمام موجودات، برترى دارد اين مطلب را برايم روشن فرمائيد؟ ج – راجع به مسأله غسل مس ميت، اولا آنچه بر ما واجب است عمل به تكاليف شرعيه است و دانستن فلسفه تمام احكام، براى ما متعذر است.
اجمالا با ملاحظه حكمتها و فلسفه‌هاى معلومه بسيارى از احكام، مى‌فهميم كه تعاليم اين دين، بر اساس حفظ و تأمين مصالح يا دفع مفاسد است.
و ثانيا: ممكن است درباره حكمت آن اين چنين گفت كه چون مردم، طبعا از مرده حيوانات، متنفرند كسى آن را مس نمى‌كند ولى مرده انسان در معرض تماس زندگان – خصوص خويشان و دوستانش – قرار دارد، لذا اينگونه مقرر شده است.
حكمتهاى ديگرى نيز هست كه بهمين اكتفاء شد.
س 94 – شخصى سؤال مى‌كند كه غسل مس ميت، فلسفه‌اش چيست؟ خواهشمند است فلسفه آنرا اجمالا مرقوم فرمائيد.
ج – دانستن حكمت و فلسفه احكام، واجب نيست و براى نوع مردم كه مشغول كارهاى عادى خود هستند فراهم نمى‌شود بايد مانند بيمارى بود كه به طبيب، مراجعه مى‌نمايد و از فوائد دوا و تركيبات آن و علت مقدار تجويز شده نمى‌پرسد و دانستنش هم براى بيمار عادى، ميسر نيست.
وظيفه مريض، مراجعه به طبيب است چنانچه در بعضى از روايات هم وارد شده كه شما مانند بيماريد و رب العالمين مانند طبيب است، مع ذلك چون ميته و مرده انسان در معرض تماس اقارب و خويشان است و آنان در معرض آلوده شدن بميكرب مى‌باشند از اين جهت، غسل واجب است و حكمتهاى ديگرى نيز دارد كه براى بيان آن احتياج به مجال بيشترى است.
س 95 – بنده چون دانشجوى دانشكده پزشكى هستم، ناچار به مطالعه علمى استخوانهاى مردگان مى‌باشم و ناچارم كه هميشه استخوانهاى مرده‌اى كه غسل ندانده‌اند و فقط ضد عفونى شده مس نمايم و نمى‌توانم دائما غسل كنم.
اكنون بنده را راهنمائى فرمائيد و در رساله عمليه تعبير به احتياط واجب فرموده‌ايد آيا مى‌شود اين مسأله را از ديگرى تقليد كرد يا نه؟.