مجمع المسائل-ج1-ص10
داده مكررات از سؤالها را اسقاط نمودهاند و اينك قسمتى از آنها در دسترس قرار مىگيرد و پس از مطالعه مىبيند فروع گوناگونى در اين كتاب است كه چه بسا در ديگر رساله ها و كتب فقهى نيست.
ليكن در اينجا اذهان خوانندگان را به نكاتى چند توجه مىدهيم: 1 – چون كتاب حاضر استفتائات مختلف از اشخاص مختلف است گاهى پرسش كننده عالمى برجسته و فاضل بوده و ديگر گاه محصل و طلبهاى مشتغل و زمانى دانشجو و دانشآموز وگاهى كاسب وبازارى وكشاورز، گاهى از شهرها و زمانى از روستاها لذا سؤالها از نظر علمى يك نواخت نيست وقهرا جوابها هم بمناسبت استفتائات، در يك سطح و يك افق نمىباشد و خلاصه گاهى سؤالات علمى و فنى شده جواب هم قهرا علمى است و حتى احيانا سؤال به زبان عربى بوده و جواب هم به عربى داده شده است.
2 – گاهى عبارات غير مأنوس و الفاظ و مطالب، مكرر و حتى اصطلاحات محلى در پرسشها به چشم مىخورد معلوم باشد كه اين منتسب به عدم توجه ناظرين و مباشرين نبوده بلكه اتفاقا كوشش شده كه عبارات و الفاظ و مطالب، تنقيح و تهذيب گردد ليكن چون گاهى، دست بردن در الفاظ و تصرف در مطالب موجب اخلال به مطلب و بهم خوردگى مقصد پرسش كننده مىشده بدين جهت از تصرف زياد خوددارىشده است.
3 – گاهى استفتائى شبيه به استفتاء ديگر و يا عين آنست (و همچنين در ناحيه جواب) و مع ذلك هر دو استفتاء ذكر شده در اينجا بايد توجه داشت كه هر چند ظاهر ابتدائى هر دو يكى است و ليكن با دقت كه مى نگريم در هر يك از دو سؤال، نكتهاى اضافه است كه در ديگرى نيست و نيز هر يك از دو جواب مشتمل بر مطالبى است كه در ديگرى نيست علاوه بر اين كه بسيارى از اين سؤالها نمونه ها و مصاديق است و در نظر بسيارى از مردم اختلاف در مصاديق موجب تو هم اختلاف حكم مىباشد از اينرو هر يك جداگانه ذكر شده است.
4 – علاوه بر مسائلى كه قبلا تنظيم شده بوده اخيرا مسائلى زياد از دفترهاى مختلف استفتائات بوسيله اينجانب، استخراج شده و در ابواب مناسب خود ادغام و درج گرديده است.
5 – قسمتى از اين مسائل است كه ممكن است بنظر سطحى و بينش ابتدائى بعضى متناسب با عنوان باب نباشد ولى با كمى تأمل و يا مختصر آشنائى با