مجمع المسائل-ج1-ص7
اعصار امامان كم كم گذشت ودوران غيبت ولى امر (ع) فرا رسيد وبيان حلال وحرام و روشنگرى برنامه‌هاى زندگى جامعه، يكسره واگذار به علماء گرديد و موضوع فتوى و نيز موضوع تقليد بصورت خاصى رواج كلى گرفت كتابها در فقه شيعه تأليف شد كتابهاى ارزشمندى در فقه، با استدلالات محكم و ادله و براهين قوى نوشته شد كتابهائى جامع همه ابواب فقهى وكتابهائى حاوى قسمتى از ابواب فقهى وكتابهائى مخصوص يك مسأله فقهى مانند نماز در لباس مشكوك ويا مسأله قبله و يا مسأله نماز جمعه و يا نماز مسافر تأليف نمودند كتب فقهى در متفردات اماميه مانند انتصار سيد مرتضى و در مسائليكه بين فقهاء شيعه مورد اختلاف است مانند مختلف علامه نوشته شد.
در فروعى كه دليل خاص دارد كتبى خاص ودر فروعيكه نص مخصوص ندارد كتبى جدا نوشتند كه كتاب نهايه شيخ طوسى از قبيل اول و كتاب مبسوط ايشان از قبيل دوم است، كتابها در نقل اقوال فقهاء تأليف شد كه مفتاح الكرامه در اين اواخر از آن نمونه است.
كتابهائى مختصر وكتابهائى مفصل تأليف گرديد حتى گاهى يك فقيه كتابهاى متنوع دارد از جمله آنها علامه حلى است كه يك كتابش تبصره است كه از متون فقهى مختصر بشمار مى‌رود.
و كتاب ديگر او تذكره است كه مفصل ومستوفى است خلاصه آن كه باتمام قوا براى پيشروى فقه كوشيدند و تر و خشكى را مجهول ومبهم نگذاشتند كار را بر مردم آسان ساختند آنان را از تحير نجات داده، وايتام آل محمد صلى الله عليه وآله وسلم را كفالت فرمودند، و از اينرو در خور هر گونه تعظيم و ستايشند بطورى كه علامه حلى نابغه بزرگ و وزنه عظيم علمى شيعه بر آنانسلام و درود فرستاده، در آغاز ” كتاب تذكره ” مى‌فرمايد: (اما بعد فإن الفقهاء عليهم السلام هم عمدة الدين ونقلة شرع رسول رب العالمين وحفظة فتاوى الأئمة المعصومين صلوات الله وسلامه عليهم أجمعين.
).
يعنى فقهاء (عليهم السلام) ستونهاى دين و ناقلان شرع پيامبر ونگاهبانان فتاوى امامان معصوم صلوات الله عليهم اجمعين مى‌باشند.
خوشبختانه شيعه، در پرتو الهام از مكتب اهل بيت در همه اعصار، اهميت خاصى براى احكام شرعى و فرا گرفتن و آموختن آن قائل بوده، و چون كاملا مسلم بوده كه فقها ابواب احكام خدايند از اينرو همواره براى استفاده احكام الهى و برنامه‌هاى زندگى، مراجعه به آنان كرده و مى‌كنند و يا از رساله‌هاى آنان بهره‌مند مى‌گردند، و گاهى آن قدر در مورد احكام الهى سؤال و پرسش از عالمى بزرگ و