جامع الشتات-ج4-ص568
355: سؤال: صاحب زوجه دائمه امه را عقد دائم مىتواند نمود يا نه؟ جواب: اظهر عدم صحت است بدون اذن زوجه حره.
وبا اذن او صحيح است.
و اظهر اين است كه اجازه بعد، هم كافى نيست هر گاه به اذن او نبوده، واجراى حكم فضولى در آن نتوان كرد.
وظاهر اين است كه كنيز را بدون رضاى حره به عقد تمتع همتنوان گرفت، نظر به عمومات وخصوص صحيحه محمدبن اسماعيل بن بزيع.
وظاهر اين است كه قائل به فرق، نباشد 356: سؤال: زوجه وزوج، غير امينى را در اجراى صيغه نكاح مأذون مىنمايند.
اخبار او در اجراى صيغه بعد غيبتهما، مقبول است يا نه؟ جواب: در وكيل عدالت شرط نيست.
وبعد علم به جريان صيغه هم اشكالى نيست در صحت.
بلى اشكال در قبول اخبار او است از نكاح واجراى صيغه.
وظاهر اين است كه جايز است عمل به اخبار او هر چند عادل نباشد.
و هر گاه وكيل بگويد صيغه را خواندم، وموكل منكر باشد قول وكيل مقدم است با يمين.
357: سؤال: شخصى دخترى گرفت ودر شب زفاف.
معلوم شد كه دختر نبوده، مستحق تمام مهر است يا نه؟ جواب: اظهر واشهر اين است كه هر گاه بعد از دخول معلوم شد كه با كره نبوده است قبل از عقد، وزوج هم راضى شود بر نگاه داشتن آن – خواه براى او خيار فسخ باشد (مثل اين كه شرط كرده باشد در ضمن عقد بكارت را) يا نه (مثل اين كه به گمان بكارت گرفته باشد) – زوجه مستحق مهر هست.
ولكن چيزى از او كم مىشود، و [ در ] مقدار آن خلاف است.
واظهر اين است كه ملاحظه مىكنند مهر المثل چنان زنى را در حال بكارت ودر حال ثيبوبت، وبه همان تفاوت [ از ] مسمى كم مىشود.
مثل اين كه مهر او دو تومان باشد ومهر المثل آن با كرتا ده تومان وثيبا پنج تومان، تفاوت ما بين، پنچ تومان است كه نصف است.
پس نصف مسمى كه يك تومان است كم مىشود.