جامع الشتات-ج4-ص343
مى‌آورند، وچنانكه متعارف است شوخى وظرافت با يكديگر مى‌كنند، واصلا وقطعا پروا نمى‌كنند.
آيا حكم جاهل به مسأله بر آنها جارى است وچون معذور نخواهند بود آثم خواهند بود؟ يا آن كه حكم غافل بر آنها جارى است وآثم نيستند؟.
وعلى اى تقدير آيا بر آن شخص كه اجراى صيغه نموده است عقابى خواهد بود يا نه؟ وبه هر تقدير آيا بر او است كه ايشان را اخبار كند بر فساد عقد بعد از تذكر فساد -؟ يا نه؟.
و بر فرض اين كه بر او باشد اخبار، آيا هر گاه آن زن ومرد از بلد عقد دور باشند ودست عاقد به ايشان نرسد، عاقد بايد چه كند كه از عقاب ومعصيت برهد -؟ جواب: مادر را ولايتى بر فرزند صغير نيست (على المعروف بين الاصحاب، بل المتعين في المذهب) وبه منزله فضولى است.
پس هر گاه اين عقد تمتع صغيره را ازبراى كبير چنان قرار داده كه مدت آن قبل از دخول بلوغ منقضى مى‌شود، پس آن عقد از اصل باطل است.
وبر او هيچ ثمرى مترتب نمى‌شود.
و هر گاه مدت [ تا ] بعد از بلوغ برجاست، [ اگر ] صغيره بعد از رشد وبلوغ اجازه كند، صحيح است.
ولكن آثار عقد كه از جمله آنها محرميت وحرمت مادر زن باشد، حاصل نمى‌شود مگر بعد از اجازه.
هر گاه اجازه به عمل نيايد مادر زن را مى‌تواند نكاح كند.
چنانكه در صورت سابقه هم چنين بود.
وبه هر حال شوخى ها وظرافت ها اگر از باب ريبه وتلذذ بوده آن در حال محرميت هم حرام است چه جاى آن كه در حال عدم [ محرميت ].
واگر همان نظر كردن بوده از غير تلذذ وريبه، پس اگر غافل بالمره بوده است از وجوب تحصيل مسأله، وچنين دانسته كه محرم است، بر او گناه نيست.
و هر گاه مقصر باشد، گناه كرده (در غير آنچه جايز است [ از ] نظر وتكلم نسبت به اجانب).
وچاره آن استغفار وتوبه است.
وآن شخص عاقد در اصل عقد عاصى است هر گاه عالم يا (جاهل غير غافل مقصر بوده.
وبايد توبه كند.
و بر فرض تقديرى كه غافل بالمره بود عاصى نيست.
وبه هر حال هر گاه بداند كه بالفعل ثمرات عقد بر آن مترتب مى‌شود وآنها بر آن حال مستمرند، لازم است كه خبر كند ايشان را به فساد عقد 172: سؤال: اختلافاتى كه واقع است در كتب فقها در خصوص حد رضاع، راجح در نظر فيض منظر كداميك مى‌باشد؟ و (انبات لحم وشد عظم) به چه عنوان حاصل مى‌شود؟.
جواب: تحقق اثر انبات لحم وشد عظم بسيار صعوبت دارد.
واين، اثرش بسيار كم