جامع الشتات-ج4-ص124
مقدم ذكور نباشد، ذكور در طبقه مؤخر مقدم خواهد بود.
واگر اولاد يكى از متوليان مذكوران منقرض شوند، به اولاد ذكور ديگرى مفوض خواهد بود.
و هر گاه اولاد ذكور هر دو – العياذ بالله – منقرض شوند، مفوض خواهد بود به شخص شهداوى كه اقرب به ايشان است).
الى آخر وقفنامچه.
وبعد كه واقف فوت شده از واقف ولد ولدى مانده بود ميرزا صادق نام وبه صفات مذكوره كه توليت مزبور مشروط به آنها بود، موصوف بوده.
وهمان ملك مزبور در توليت او بوده مادام حياته.
والحال فوت شده واز او دو پسر صغير باقى مانده.
واز ميرزا رحيم (برادر امى واقف) مزبور دو نفر كبير مذكر بلا واسطه باقى مانده.
واز ميرزا محمد على (برادر امى ديگرش) دو نفر كبير مذكر به واسطه.
آيا متولى مزرعه مذكوره، صغير ميرزا صادق است؟ يا كبير ميرزا رحيم منفردا يا (با) كبير نواده ميرزا محمد على مناصفتا؟.
جواب: در صورت مزبوره، صغير ميرزا صادق متولى نيست جزما.
ونظر به ظاهر صورت وقفنامچه، منحصر مى‌شود توليت به كبير ميرزا رحيم.
چون ظاهر حال واقف اين است كه مراعات طبقات كرده.
ونواده در طبقه دوم است.
وتوضيح وتفصيل آن، اين است كه عبارت (نسلا بعد نسل، وعقبا بعد عقب) دلالت بر ترتيب ندارد على الاظهر.
وحقير هم ترتيب (را) از او نفهميدم، بلكه از آنجا كه گفته است كه (توليت را مفوض ساخت به نفس خود مادام حيا وبعد فوته به اكبر اولاد ذكورخودش اگر محجور عليه نباشد والا به هر احدى از اولاد خودش كه مذكر وبه صفت عقل ورشد موصوف باشد و همچنين اولاد ذكور او واولاد اولاد ذكور او نسلا بعد نسل وعقبا بعد عقب).
زيرا كه لفظ (همچنين اولاد ذكور او واولاد اولاد ذكور او) معنيش اين است: (و همچنين كه توليت مفوض بود به نفس خودش مادام حيا وبعد فوت خود به اكبر اولاد ذكور خودش كه موصوف باشد به آن صفات.
– تا به آخر – همچنين توليت مفوض خواهد بود به اولاد ذكور موصوف به آن صفات مادام حيا وبعد فوته به اكبر