پایگاه تخصصی فقه هنر

جامع الشتات-ج3-ص274

ذلك پسر اين حقيره فوت شده.

ووارث او منحصر است به زوجه ويك دختر وبه اين حقيره.

بعد از فوت پسر، حاجى‌ على‌ اكبر نام كه پدر زن او مى‌باشد تركه را بالتمام تصرف كرده كه (مال صغير است ومن ولى‌ مى‌باشم).

در اين صورت نصف مال پسر كه به صيغه مصالحه به من منتقل شده است حاجى‌ على‌ اكبر را مى‌رسد كه از من پس بگيرد يا نه؟ -؟.

واز نصف مال پسر چه چيز وچه قدر به من مى‌رسد؟ جواب: در صورت ثبوت مصالحه كسى‌ را حقى‌ در آن نصف نيست.

ودر نصف باقى‌ هم بعد از اداء دين ووصيت (اگر باشد)، دختر مستحق نصف است بالفرض، ومادر مستحق سدس است بالفرض، وزوجه مستحق ثمن.

وزيادتى‌ كه باقى‌ مى‌ماند – اگراخوه از براى‌ او نباشد كه حاجب مادر بشوند از زايد بر سدس – آن زيادتى‌ [ را ] به عنوان (رد) ارباعا قسمت مى‌كنند ميان مادر ودختر، يك حصه به مادر مى‌دهند ويك حصه به دختر.

وبقيه را قسمت مى‌كنند به نود و شش حصه، شصت وسه حصه مال دختر است وبيست ويك حصه مال مادر است ودوازده حصه مال زوجه است.

وبايد دانست كه: زوجه از زمين وآب تابع زمين، ميراث نمى‌برد.

خواه زمين ساده باشد يا محل باغ وعمارات وامثال اينها.

واز اصل بناء واشجار مستحق قيمت آنها است به قدر حصه.

ولكن وارث را مى‌رسد كه بگويد قيمت را نمى‌دهم از اصل بناى‌ عمارات واشجار حصه خود را بگيرد.

واز غير اينها از منقولات وحيوان (همگى‌) حصه خود را مى‌گيرد.

و هر گاه متوفى‌ اخوه دارد كه حاجب شوند، پس آن باقى‌ [ را ] به دختر مى‌دهند ومادر همان سدس خود را مى‌گيرد.

ومراد از اخوه دو برادر است يا بيشتر، يا يك برادر ودو خواهر يا بيشتر.

وبايد كه اخوه پدر ومادرى‌ باشند يا پدرى‌ تنها.

و اخوه مادرى‌ حاجب نمى‌شوند.