جامع الشتات-ج1-ص21
سابقه هم به عمل نمى‌آيد، وضو صحيح است.
36 – سؤال: در تطهير اعضاى ذيحس در شب يا در جاى تاريك كه احساس به بصر ممكن نيست احساس همان عضو به وصول آب كافى است يا هه؟ مثلا در طهارت از بول در صورت مفروضه بايد انگشت بر مخرج گذاشت و آب ريخت يا نه و بر فرض گذاشتن چه فرق است ميان انگشت و موضع خاص در احساس و همچنين اعضاى غير ذيحس وجامه وظرف.
جواب: ظاهر اين است كه احساس همان عضو كافى است وضرور نيست كه به دست وانگشت آب را برساند وعمده اشكال در اين مسئله اين است كه يقين به نجاست حاصل شده ودر تاريكى به مجرد آب ريختن يقين به وصول آب به جميع اعضاء نمى‌شود غالبا، خصوصا در عضوى كه حس ندارد مثل ظرف وجامه وتحقيق در جواب اين است كه مطهر شرعى شستن موضع است ودر شستن موضع رجوع به عرف مى‌شود وكسى كه در تاريكى آب را بر عضو جارى مى‌كند عرفا صادق است كه عضو را شست.
يقينا هر چند يقين به رسيدن به جميع اجزاء حاصل نشود.
ومثل اين است كلام در وضو وغسل، خصوصا در غسل ترتيبى كه علم به وصول آب به جميع اعضاء خصوصا پشت سر آدمى قريب به محال است، پس شستن عرفى كه مشخص شد كافى است.
37 – سؤال، در طهارت از بول چقدر از آب بايد باشد؟ جواب: اگر سؤال از استنجاء بول است اظهر اين است كه ازاله عين كند كافى است و احوط آن است كه دو بار باشد.
گاه هست كه دو قطره كفايت كند و گاه هست بيشتر ضرور شود.
سوراخ مخرج كه گشاده است گاه است بول، تعدى به اطراف مى‌كند بيشتر ضرور مى‌شود و هرگاه تنگ باشد كمتر كافى است.
وگاه هست مخرج بول، آلوده به جسم لغزنده باشد مثل ” مدى ” و غير آن، آب بيشتر در كار است واگر سؤال از تطهير بدن وجامه وغير آن است تفصيل آن را در مرشد العوام ذكر كرده‌ام.
به آنجا رجوع كنند و كاغذ شما هم بيش از اين، جا ندارد.
38 – سؤال: هرگاه بعد از ملاعبه و آمدن آب منى و تلويث حشفه، بول كند در