پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص170

اختصاص به شيعه دارند. ترجمه كتيبه‌هاى بسيارى از فرش‌هاى گونه سالتينگ و سجاده‌ها توسط فرانسس، بيان‌گر اصليت و وابستگى به مذهب تشيع است. در چهار مورد خاص از فرش‌ها نام حضرت على علیه ‎ السلام آورده شده. در شش نمونه ديگر دعاهايى در مورد رحمت خداوند بر چهارده امام معصوم كه محور تشيع هستند، بافته شده است. در چهار فرش ديگر حاشيه‌هايى منقوش به طرح‌هاى كوفى كه شيعيان به آن معتقدند ديده مى‌شود و در بسيارى ديگر قسمت‌هايى از ادعيه شيعه به‌كار رفته است. اين‌ها نشان مى‌دهد سجاده‌هاى گونه سالتينگ، كه تعداد 35 تاى آن‌ها در توپ كاپى مانده است، در قرن نوزدهم و در كشور تركيه بافته نشده‌اند. آن‌ها به عنوان هدايايى از جانب شاه نگه‌دارى شده و در واقع استفاده كم از آن‌ها به علت عبارات كتيبه‌ها و آيات است .[1]

نكته جالب آن است كه فرش‌هاى يادشده هم شيوه خوش‌نويسى و نوع خطِّ رايج در هر زمان را در بر دارند و هم ويژگى‌هاى اعتقادى و يا نكات برجسته فرهنگ مذهبى هر دوره را مشخص مى‌كنند.

بخش ديگرى از فرش‌ها به ويژه از دوره صفوى به بعد، فرش‌هايى با تصاوير نمادين است كه متأثّر از گرايش‌ها و علايق شيعيان ايران مى‌باشند. اين فرش‌ها را مى‌توان به سه دسته تقسيم كرد:

1. فرش‌هايى با تصوير مكان‌هاى متبرك و مورد احترام شيعه؛ مثلِ كعبه، مسجد النَّبى؛ و حرم امامان شيعه؛ مثل هفت شهر عشق موجود در

  1. 1. . كتاب ماه هنر/ شماره 23 و 24/ مرداد و شهريور 1379/ فرش‌سالتينگ/ مورى. لى. ايلند/ترجمه مژگان محمديان نمينى/ص72.