پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص100

به صورت دوتايى در فضاهاى بيضى‌شكل به خطِّ ثلث حكاكى شده

است. تمام تزيينات و كتيبه‌هاى اين ظرف مسى به صورت قلم‌زنى اجرا شده‌اند .[1]

در آثار فلزكارى اين دوره ( 933 ـ 1275ق ) در ظروف فلزى چشمه خورشيد، نمادِ پيامبر است. در ظرف‌هاى فلزى حمّام گنجعلى‌خان كرمان ( حدود 1020 ق ) نقش خورشيد ديده مى‌شود كه اشعه آن به صورت دوازده پَرِه چرخان طراحى شده است .[2]

در صنايع فلزات مربوط به عزادارى نيز شعائر شيعى انعكاس مى‌يافت. يكى از اشيايى كه همواره نمودار ارادت شيعيان به امامان معصومين، در ادوار تاريخى به‌خصوص از دوره صفويه به بعد بوده، « علَم » است كه در مراسم تعزيه و عزادارى امام حسين علیه ‎ السلام در روز عاشورا مورد استفاده بوده است. نمونه‌اى از علَم فولادى كه گوى مركزى و لبه‌هاى آن از برنج است و توسط استاد ابراهيم، به ارتفاع 5 / 94 سانتى‌متر ساخته شده، از دوره صفويه به‌جا مانده است. در پايين‌ترين قسمت اين علم عبارت « بسم‌اللّه الرّحمن الرّحيم » به خطّى شبيه نستعليق حك گرديده، هم‌چنين « يا على مدد » به نشانه يارى جستن از امام على علیه ‎ السلام بر بالاترين بخش علَم قابل مشاهده است و عبارت « يا امام حسين » نيز كه به همان خط در پايين آن حك شده، نشان‌دهنده استفاده از اين علم در مراسم عزادارى امام حسين است. علاوه

  1. 1. . دو فصل نامه هنر اسلامى «بررسى نام مبارك حضرت على 7» ص 116.
  2. 2. . اولين همايش هنر اسلامى ايران: نمادگرايى در هنر اسلامى، تاويل نمادين نقوش در هنر ايران،دكتر محمد خزايى / 135 و دو فصل‌نامه هنر اسلامى شماره 6، سال 1386.