پایگاه تخصصی فقه هنر

معنای هنر شیعی-ج1-ص81

در نقاشى جنگ، شهادت زيباترين مضمون هنر به شمار مى‌رفت و هنرمندان مى‌كوشيدند تا آن را در جلوه‌هاى مختلف به تصوير بكشند. بدين ترتيب آثارى خلق شد كه از معانى تعالى و باطنى « دفاع » حكايت مى‌كرد.

اين نقاشى اغلب با نمادگرايى همراه بود. تابلوى كوير، اثر كاظم چليپا از آن زمره است. در اين اثر، مادر شهيدى تصوير شده كه با اندوه و غم فراوان، سبدى پر از لاله را در آغوش گرفته است. او نماد همه مادران شهيد است و لاله‌ها نماد شهيدان‌اند كه از درون، همچون شمع مى‌سوزند. رنگ سرخ گل‌ها نيز نشانه خونى است كه بر سينه مادر نقش مى‌بندد. در پوستر « نيلوفر نور » با استفاده از گل نيلوفر، به بيان نمادين رشد معنوى و عرفانى رزمندگان اشاره دارد كه چگونه يك شبه ره صدساله را در مى‌نورديده و زمين را رها نموده تا نظاره‌گر افق ملكوتى باشند. در پوستر « جمالِ آفتاب » هنرمند نمونه جمال باطنى رزمنده را به‌صورت انعكاس خورشيد در آب نقش كرده است. در پوستر « بهشت زهرا » اثر ابوالفضل عالى، صورت نمادين شهدا بر فرازِ آسمان ملكوتى بهشت زهرا تجلى پيدا كرده است .[1]

آثار نقاشان با مضمون جنگ، مبيّن جلوه‌هاى باطنى و زيباى جبهه و جنگ است. در اين آثار وجه نظامى و خشن جنگ تصويرپردازى نشده است، بلكه ايثار و شهادت با لطيف‌ترين شكل آن بر پهنه بوم نشسته است .[2] اين آثار نه قهرمان پرورانه است نه نژادپرستانه، بلكه قهرمانان همه

  1. 1. . ر.ك: خزايى، «پوسترهاى دفاع مقدس»، كتاب ماه هنر، شماره 95 ـ 96، شهريور 1385، ص 21.
  2. 2. . عليرضا كمرى، نام آورد، دفتر اوّل، ص 130 و 269.