درآمد

دين منبعى پايان ناپذير براى خلاقيت هنرى است. اين خلاقيت در معمارى، صنايع دستى، شمايل نگارى و ديگر مصنوعات مذهبى، نمود مى‌يابد. دين و هنر هردو « صورت » را امرى عارضى و جدا از معنا و فاقد اعتبار مى‌دانند، ولى گرايش‌هاى سنّتى به صورت‌هاى تثبيت يافته و لايتغيّر، تعارض با هنر و در اصل با مقاصد عالى و ديناميك دين را به دنبال دارد. فهم تمايز دين از سنّت به رغم اهميتِ آن مورد غفلت جدّى قرار گرفته است. در اين ميان شيعه توانسته است از مجراى اجتهاد، رابطه منطقى با سنّت و هنر داشته باشد و از تعارض‌ها تا جاى ممكن بكاهد.

اين اثر ضمن اشاره به ديدگاه تشيع در حكمت هنر، هم‌سويى تشيع با هنر را در صورت‌شكنى با تأكيد بر هنرِ ايران نشان مى‌دهد. در مسير شناخت اين رابطه لازم است پس از بيان نظرگاه متفاوت عرفان وحكمت اسلامى در مفهوم صورت و معنا، به قواعد معناجويى در هنر شيعى مى‌پردازيم.