امام علی و علم و هنر-ج1-ص127

«سپاس خداي را که قرار داد از خاندانم شخصي را که به قضاوت هاي پيامبران داوري مي کند» [332] .

دو نفر نزد خليفه دوم آمدند. يکي از آنان گفت:

گاو اين مرد شکم شترم را پاره کرده.

خليفه دوم گفت:

رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم جنايات بهائم را موجب ضمان ندانسته است.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام به خليفه دوم فرمود:

رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم فرمود:

(لاَ ضَرَرَ وَ لاَ ضِرَار)

«يعني در اسلام ضرر رسانيدن و تحمّل ضرر روانيست.»

در اين مورد اگر صاحب گاو گاوش را در راه شتر بسته ضامن شتر است، وگرنه ضامن نيست، و چون رسيدگي کردند ديدند صاحب گاو گاوش را از روستا آورده و در راه شتر بسته است، پس عمر طبق فرموده آن حضرت حکم کرد و بهاي شتر را از صاحب گاو گرفت و به صاحب شتر داد. [333] .

هنگامي که حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام از طرف رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم در يمن بود، روزي چند نفر بر آن حضرت وارد شده نزاع خود را چنين مطرح کردند:

اسب يکي از آنان گريخته و به مردي لگد زده و او را کشته است.

صاحب اسب گواه آورد که:

اسب، خود از خانه فرار کرده است.

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام حکم به عدم ضمان نمود.

اولياي مقتول از يمن به نزد رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم آمده و گفتند:

امام علي عليه السلام در حقّ ما ظلم نموده و خونبهاي کشته ما را پايمال کرده است.

پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم به آنان فرمود:

علي ستمگر نيست، و براي ستم نمودن آفريده نشده است، و ولايت و خلافت پس از من از آن اوست، حکم سخنش حق و منکر ولايتش کافر است. [334] .

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام جنايات و آسيب هاي حيوانات را که در روز بر کشتزار ديگران وارد مي آوردند موجب ضمان نمي دانست، و مي فرمود:

صاحب زراعت در روز خودش بايد از زراعتش پاسداري کند، ولي ضررهاي شبانه آنها را موجب ضمان صاحبان آنها مي دانست. [335] .