امام علی و علم و هنر-ج1-ص98

مردي از ابوبکر معناي آيه قرآن «وفاکِهَةً وَ اَبّا» را پرسش نمود.

خليفه اوّل معناي «ابّ» را ندانست و گفت:

کدام آسمان بر من سايه مي افکند و کدام زمين مرا بر مي دارد يا چه کنم اگر درباره کتاب خدا چيزي بگويم که خود به آن باور نداشته باشم، معناي «فاکهه» را مي دانم، ولي «ابّ» را خدا بهتر مي داند.

اين حرف او به گوش مبارک اميرالمؤمنين عليه السلام رسيد، آن حضرت فرمود:

«سبحان اللَّه» آيا نمي داند لفظ «ابّ» به معناي «چراگاه» و زمين پرگياه مي باشد، و خداوند در اين آيه شريفه در مقام شمردن نعمت هايي است که بر مردم و چهارپايانشان ارزاني داشته تا بدان وسيله تغذيه نموده مايه حيات و قوام بدنشان باشد. [214] .

از ابابکر معناي واژه کلاله را پرسيدند نتوانست جواب دهد که امام علي عليه السلام فرمود:

آيا نمي داند «کلاله» به معناي برادران و خواهران پدري و مادري است.

که خداي تعالي فرموده:

يَسْتَفتُونَکَ قُلِ اللَّهُ يُفتِيکُمْ فِي الکَلالَةِ اِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ اُخْتٌ فَلَها نِصفُ ما تَرَکَ. [215] .

«از تو اي رسول! درباره (برادران و خواهران) فتوا خواهند، بگو خداوند شما را درباره «کلاله» فتوا مي دهد اگر مردي از شما بميرد و از براي او فرزندي نباشد و خواهري داشته باشد از براي آن خواهر است نصف ترکه ميت»

و مراد از خواهر در اين آيه خواهر پدري و مادري و يا پدري تنهاست؛ زيرا فقهاء اتفاق دارند که در صورتي خواهر نصف ترکه را ارث مي برد که پدري و مادري و يا پدري تنها باشد.

و در جاي ديگر مي فرمايد:

وَ إِنْ کانَ رَجُلٌ يُورَثُ کَلالَةً اَو امْرَأةٌ وَ لَهُ اَخٌ اَوْ اُخْتٌ فَلِکُلِّ واحِدٍ مِنهُما السُّدسُ [216] .

«و اگر مردي يا زني وارثي به جز برادر و يا خواهري نداشته باشد هر يک از آنان يک ششم سهم مي برند».

فقهاي اماميّه اتّفاق دارند در اين که تفصيل بين يک ششم در صورت تنهايي و يک سوم در صورت تعدّد اختصاص دارد به خواهر و برادر مادري. [217] .

بنابراين، لفظ «کلاله» در قرآن مجيد به طور صريح در برادر و خواهر پدر و مادري و پدري تنها و مادري تنها استعمال شده است.