امام علی و علم و هنر-ج1-ص50
يا گروهي که تسليم حاملان حق مي باشند امّا ژرف انديشي لازم را در شناخت حقيقت ندارند، که با اوّل شبهه اي، شک و ترديد در دلشان ريشه مي زند، پس نه آنها، و نه اينها، سزاوار آموختن دانشهاي فراوان من نيستند. يا ديگري که سخت در پي لذّت بوده، و اختيار خود را به شهوت داده است، يا آن که در ثروت اندوزي حرص مي ورزد، هيچکدام از آنان نمي توانند از دين پاسداري کنند، و بيشتر به چهارپايان چرنده شباهت دارند، و چنين است که دانش با مرگ دارندگان دانش مي ميرد.
آري! خداوندا! زمين هيچگاه از حجّت الهي تهي نيست، که براي خدا با برهان روشن قيام کند، يا آشکار و شناخته شده، يا بيمناک و پنهان، تا حجّت خدا باطل نشود، و نشانه هايش از ميان نرود، تعدادشان چقدر؟ و در کجا هستند؟
به خدا سوگند! که تعدادشان اندک ولي نزد خدا بزرگ مقدارند، که خدا به وسيله آنان حجّت ها و نشانه هاي خود را نگاه مي دارد، تا به کساني که همانندشان هستند بسپارند، و در دلهاي آنان بکارند، آنان که دانش، نور حقيقت بيني را بر قلبشان تابيده، و روح يقين را دريافته اند، که آن چه را خوشگذران ها دشوار مي شمردند، آسان گرفتند، و با آن چه که ناآگاهان از آن هراس داشتند أنس گرفتند.
در دنيا با بدن هايي زندگي مي کنند، که ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است، آنان جانشينان خدا در زمين، و دعوت کنندگان مردم به دين خدايند.
آه، آه، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم؟ کميل! هرگاه خواستي باز گرد.) [96] .
يکي از علوم اسلامي، علم تفسير است، که اميرالمؤمنين عليه السلام در اين علم از همه استادتر بود و مسلمانان، اين علم را پس از رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم از آن حضرت گرفته اند.
هرکس به کتب تفاسير مراجعه کند در مي يابد که بيشترين نکات تفسيري قرآن، از آن حضرت و عبداللَّه بن عبّاس نقل شده است
و ابن عبّاس نيز شاگرد امام علي عليه السلام بوده است.
در اينجا توجّه به برخي از نمونه ها ضروري است، مانند:
1- روزي به عبداللَّه بن عبّاس گفتند:
دانش تو نسبت به علم پسر عمّت علي عليه السلام چگونه است؟
در پاسخ گفت:
چونان قطره باراني در برابر اقيانوس بي کران. [97] .
2- حسن بصري گفته است:
آگاهي علي عليه السلام بر اسرار قرآن چنان بود که گوئي کليد گشايش رموز قرآن در کف او نهاده شده و آنچه در قرآن و آنچه متّکي براساس قرآن است به وِي عطا گرديده است. [98] .
3- ابن عبّاس مي گويد:
فَجَمَعَ اللَّهُ الْقُرْآنَ في قَلْبِ عَلِيٍّ وَ جَمَعَهُ عَلِيٌّ بَعْدَ مَوْتِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه وآله وسلم بِسِتَّةِاَشْهُرٍ.