آفرینش های هنری در نهج البلاغه-ج1-ص158

مشغول دارد، آنکه بهشت و دوزخ را در برابر خود بیند؛ مردمانی اند کوشنده و دونده؛ اینان رهایی یافتند. مردمی هستند طالب حق، ولی آهسته کارند؛ اینان را نیز امید رهایی اوست. مردمی هستند که در کارها قصور و کوتاهی می کنند؛ ایشان در آتش دوزخ سرنگون گردند. اگر به دست راست روی نهی، به گمراهی افتاده ای و اگر به دست چپ گرایی، باز به گمراهی افتاده ای؛ پس راه میانه را در پیش گیر که رهایی در همان است ».

در این متن طباق و مقابله میان « الجنّه و النار » و « ساعٍ سریعٍ و طالبٌ بطئی » رخ داده است. هدف این متن تقسیم بندی انسان هاست به گروه هایی از جمله اینکه عده ا ی در راه کسب رضای خداوند می شتابند و گروهی در کسب رضای او کندی می کنند؛ ولی امید به رحمت او بسته اند و گروه سوم که دچار لغزش شده اند.

حضرت در خطبه ذیل که از تسلّط یاران معاویه بر مناطقی خبر می دهد، از بی تحرّکی یاران و مخالفت ورزیدنشان با رأی خود سخن می گوید:

« مَاهِیَ إلاً الکُوفَة أَقبِضُها وأَبسُطُهَا … وَ إنّی وَاللّهِ لَأَظُنُّ أَنَّ هؤُلاءِ القَومَ سَیُدالُونَ مِنکُم بِاجتِماعِهِم عَلی بَاطِلِهم … وَ بِأدَائِهِم الأَمانةَ إلَی صَاحِبِهم وَ خِیانَتِکم وَ بِصَلاحِهِم فِی بِلَادِهِم وَ فَسادِکُم :^[1] برای من جز کوفه قلمروی باقی نمانده و تنها بسط و قبض کارهای کوفه با من است … به خدا سوگند، می بینم که این قوم به زودی بر شما چیره شوند؛ زیرا آنها با آنکه بر باطل اند، دست در دست هم دارند … آنان با بیعتی که با پیشوای خود کرده اند، امانت نگه می دارند و شما خیانت می ورزید. آنان در شهرهای خود اهل صلاح و درستی اند و شما اهل فساد و نادرستی ».