مبانی هنری قصه های قرآن-ج1-ص245

(وَكُلاّ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ اَنْبآءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِه فُؤادَكَ وَجآءَكَ فى هذِهِ الْحَقُّ وَمَوْعِظَةٌ وَذِكْرى لِلْمُؤْمِنينَ.) (1) هر خبرى از اخبار پيامبران را برايت حكايت مى كنيم تا تو را قويدل گردانيم. و در اين كتاب براى تو سخن حق، و براى مؤمنان موعظه و اندرز نازل شده است. اين كه در قصّه موسى از وراثت زمين براى مؤمنان سخن مى رود، تصادفى نيست. اين، تأكيدى است بر آن وحى عاطفى كه جان پيامبر را از فشار روحى رهايى مى دهد و نهال اميد را در دلش بالنده تر مى سازد: (نَتْلُوا عَلَيْكَ مِنْ نَبَأ مُوسى وَفِرْعَوْنَ بِالْحَقِّ لِقَوم يُؤْمِنُونَ . اِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِى الاَْرْضِ وَجَعَلَ اَهْلَها شِيَعًا يَسْتَضْعِفُ طآئِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ اَبْنآءَهُمْ وَيَسْتَحْيى نِسآءَهُمْ اِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدينَ . وَنُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى الاَْرْضِ وَنَجْعَلَهُم اَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمْ الْوارِثينَ. وَنُمَكِنَّ لَهُمْ فِى الاَرْضِ وَنُرِىَ فِرْعَوْنَ وَهامانَ وَجُنُودَهُما مِنْهُمْ ما كانُوا يَحْذَرُونَ.) (2) براى آنها كه ايمان مى آورند داستان راستين موسى و فرعون را بر تو مى خوانيم . فرعون در آن سرزمين برترى جست و مردمش را فرقه فرقه ساخت. فرقه اى را زبون مى داشت و پسرانشان را مى كشت و زنانشان را زنده مى گذاشت كه او از تبهكاران بود . و ما بر آن هستيم كه بر مستضعفان روى زمين نعمت دهيم و آنان را پيشوايان سازيم و وارثان گردانيم . و آنها را در آن سرزمين مكانت بخشيم و به فرعون و هامان و لشكريانشان چيزى را كه از آن مى ترسيدند نشان دهيم. از همين روست كه در سوره هود، كه يكى از مجموعه هاى همين گونه قصّه هاست، در آغاز «فَلَعَلَّكَ تارِكٌ بَعْضَ ما يُوحى…» را مى آورد و در پايان «وَكُلاّ نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ اَنْبآءِ الرُّسُلِ…» را. نيز به همين دليل است كه در آغاز سوره طه، كه قصّه موسى را در خود دارد، به پيامبر نويد مى دهد كه قرآن كتاب مشقّت نيست: