پایگاه تخصصی فقه هنر

مبانی هنری قصه های قرآن-ج1-ص65

ارزيابى كوتاهى از نظريّه هاى پنج گانه درباره انواع قصّه هاى قرآنى

درباره انواع قصه قرآنى، پنج نظريّه وجود دارد: 1. قصّه قرآنى به دو نوع تقسيم مى شود: تاريخى و تمثيلى. نوع تاريخىِ تمثيلى نيز در زمره تاريخى قلمداد مى گردد. قصّه تاريخى آن است كه رويدادها وشخصّيت هايش داراى وجود واقعى در تاريخ باشند. قصّه تاريخىِ تمثيلى آن است كه واقعاً اتّفاق افتاده، ليكن اكنون حكم ضرب المثل را يافته است. قصّه تمثيلى نمونه هايى از رويدادها و شخصّيت ها را ارائه مى كند كه چه بسا وجود خارجى نداشته باشند، ولى قرآن آن ها را موجود فرض كرده است.(1) 2. قصّه قرآنى داراى سه نوع است: تاريخى، واقعى، و تمثيلى. قصّه تاريخى داراى عناصرى است كه واقعاً در تاريخ مصداق داشته اند. قصّه واقعى آن است كه نمونه اى از احوال بشر را بيان مى كند، خواه واقعاً اتّفاق افتاده و خواه از باب تمثيل باشد. قصّه تمثيلى اساساً براى بيان نمونه نيست، بلكه حكم ضرب المثل را دارد و البتّه ممكن است در هر زمان و مكانى اتّفاق بيفتد.(2) اين دو نظريه به يكديگر شبيهند و تنها تفاوتشان اين است كه در اوّلى قصّه


1. تهامى نقره: سيكلوجيّة القصّة فى القرآن، ص156و 176و 245. 2. محمّد قطب: منهج الفنّ الاسلامى، ص 157.