هنر-ج1-ص43

را از بين مى برد . . . همين سرود مرحوم شهيد بهشتى . . . من خودم وقتى بار اول
شنيدم با توجه به خاطرات و سوابق ذهنى كه تأثيرات آهنگ و موسيقى براى من بيش
از يك آدم معمولى ست و محتوى در من يك اثر بيشترى مى گذارد تا آن آدمى كه به
آن اندازه با مسأله آشنايى ندارد ، ديدم اين ترانه مرا كاملا از حالت جد خارج
مى كند و الان هم وقتى گذاشته مى شود ، مى روم در عالم ذهنيات . . . يك چيزى كه
شايد خيلى لطف نداشته باشد . ( 1 )

( سئوال بعدى اينست كه : هنوز موضع مشخصى در مورد موسيقى در جامعه ى اسلامى

اتخاذ نشده است و نحوه ى برخورد از سوى مسؤولين و آيات عظام در اين مورد
متفاوت است ، چرا ؟ ) ( 2 )

پاسخ : اين از آن اشكالات كاملا وارد است و من تصديق مى كنم كه ما خيلى زودتر

از اين بايستى تكليف موسيقى را روشن مى كرديم . البته من يك جمله به شما بگويم
، آن چيزى كه در اسلام حرام است ، غناست ، نه موسيقى ، موسيقى هر آهنگ و
صدايى است كه از حنجره يا وسيله اى ، به يك شكل حساب شده بيرون مى آيد . اما آن
چيزى كه حرام است نوع خاصى از موسيقى ست كه غنا باشد . علت اينكه نظرات
مختلف است ، اين است كه در مورد غنا ، ما آيات و روايات صريح كه مشخص كند
غنا چگونه چيزى ست ، نداريم ، لذا استنباط فقهى از غنا متفاوت است . مثلا
مرحوم آيت الله العظمى بروجردى رضوان الله عليه معتقد بودند : غنا آن چيزى ست
كه مخصوص مجالس لهو باشد يعنى آن آهنگها و آوازهايى كه فقط در مجالس لهو و
خوشگذرانى خوانده مى شود ، حرام است ولو اينكه در بيرون مجلس لهو خوانده بشود
. و ما آن