پایگاه تخصصی فقه هنر

الگوهای رفتاری امام علی (ع) و علم و هنر-ج1-ص69

2 پرنده حرام گوشت

امام على عليه السلام فرمود:

بپرهيزيد از خوردن گوشت پرنده اى كه سنگدان و چينه دان و خارِ پشتِ پا ندارد. (281)

3 حيوان حرام گوشت

امام على عليه السلام فرمود:

بپرهيزيد از خوردن گوشت حيوان درّنده اى كه دندان نيش دارد و پرنده اى كه داراى چنگال است . (282)

4 صيد

امام نسبت به صيد پرنده فرمود:

پرنده هرگاه قادر بر پرواز گردد صيد است و براى هركس كه او را بگيرد حلال مى باشد. (283)

5 آلت ذبح

امام على عليه السلام نسبت به ذبح فرمود:

ذبح روا نمى باشد، مگر به وسيله آهن (284) (وسيله ذبح بايد از جنس آهن باشد).

سه مسئله مختلف

6 استصحاب

امام عليه السلام نسبت به استصحاب فرمود:

هركس نسبت به چيزى يقين داشته باشد، پس در آن شك كند بايد طبق يقينش عمل نمايد، زيرا شك يقين را دفع نمى كند و آن را نمى شكند. (285)

7 نيّت خير

دو شتر از مردى فرار كرده ، ديگرى آنان را گرفته هر دو را به يك ريسمان بست .

يكى از آن دو شتر خفه شد و مُرد.

دعوا نزد اميرالمؤ منين عليه السلام مطرح گرديد،

آن حضرت فرمود:

گيرنده ضامن نيست ، زيرا او جز اصلاح قصدى نداشته است . (286)

8 موجودات زنده در آب و هوا

حضرت على عليه السلام فرمود:

از پشت بام در هوا، و نيز در آب جارى بول نكنيد و هر كس چنين كند و به بلايى گرفتار شود سرزنش نكند، مگر خودش را؛

زيرا آب و هوا داراى موجودات زنده هستند! (287)

9 حكم زيور آلات كعبه

خليفه دوم خواست زيور آلات خانه كعبه را تصرّف كند.

اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود:

قرآن بر پيامبر نازل شده و اموالى را كه جنبه عمومى دارند چهار قسم قرار داده است :

1 ارث

2 اموال عمومى

3 خمس

4 صدقات و زكات

و مصرف هركدام را نيز معيّن نموده است ، و زيورهاى خانه كعبه هم در آن روز وجود داشت و خداوند براى آنها حكمى نفرمود، نه اين كه آنها را نديده و يا فراموش كرده باشد و اينك تو هم آنها را به حال خود بگذار. (288)

خليفه دوم به فرموده اميرالمؤ منين عمل كرد و به آن حضرت گفت :

اگر تو نبودى مفتضح ، و رسوا مى شديم . (289)

0 نفع و زيان حجرالا سود

هنگامى كه خليفه دوم حجرالا سود را بوسيد به آن خطاب كرد و گفت :

مى دانم كه تو سنگى هستى و به كسى نه زيانى مى رسانى و نه نفعى ، و اگر نه اين بود كه رسول خدا صلى اللّه عليه واله را ديده ام تو را مى بوسيد هرگز تو را نمى بوسيدم .

اميرالمؤ منين عليه السلام به خليفه دوم فرمود:

بلكه اين سنگ هم زيان مى رساند و هم نفع .

خليفه دوم گفت : چگونه ؟

آن حضرت فرمود:

آنگاه كه خداوند از بنى آدم پيمان گرفت عهدنامه اى برايشان نوشت و همين سنگ آن را در خود فرو برد.

پس در روز رستاخيز به وفاى مؤ من و انكار كافر گواهى خواهد داد.

و اين معناى دعائى است كه مردم در موقع استلام حجر مى خوانند:

((اللهم ايمانا بك ، و تصديقا بكتابك ، و وفائا بعهدك )).

((خدايا به تو ايمان مى آورم ، و كتاب تو را تصديق مى كنم ، و به عهد تو وفا مى نمايم )) (290)

1 ديه عَلَقه

مردى ضربه اى بر شكم زنى حامله وارد ساخت ، زن بر اثر آن ضربه عَلَقه اى (مقدارى خون بسته ) سقط كرد.

حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود:

آن مرد بايد ديه عَلَقه را به مقدار چهل دينار به زن بدهد، و اين آيه شريفه را تلاوت نمود:

((ولقد خلقنا الانسان من سلالة من طين …)) (291)

((به تحقيق انسان را از خلاصه گل بيافريديم و سپس آن را در قرارگاهى استوار (رحم ) قرار داديم ، سپس آن نطفه را پاره اى خون بسته گردانيديم ، پس آن خونِ بسته را مانند گوشت جويده گردانيديم ، پس آن گوشت را استخوانهايى گردانيديم پس آن استخوآنهارا گوشت پوشانيديم ، پس آفريديم او را آفرينش ديگر (او را به صورت انسانى در آورده و در او روح دميديم ).