پایگاه تخصصی فقه هنر

الگوهای رفتاری امام علی (ع) و علم و هنر-ج1-ص63

بنابر اين مخرج از روى 27 تقسيم مى گردد و به ترتيب 3 از 27 براى زن ، و 16 از 27 براى دو دختر و 8 از 27 براى پدر و مادر به طور مساوى .

و مسئله ديناريه

زنى نزد حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام آمده و در حالى كه آن حضرت يك پاى مبارك را در ميان ركاب اسب گذارده بود مسئله خود را چنين شرح داد:

برادرم وفات كرده و ششصد دينار از خود برجاى گذاشته است و ورثه او بر من ستم نموده و تنها يك دينار به من داده اند.

امام على عليه السلام در پاسخش فرمود:

مگر برادرت دو دختر نداشته ؟

زن گفت : آرى .

حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام فرمود:

((سهم آنان دو سوم تركه است كه چهارصد درهم مى شود

يك برادر مادرى هم داشته كه سهم او يك ششم تركه است كه صد دينار مى شود،

زنى هم داشته كه سهمش يك هشتم تركه است كه 75 دينار مى شود،

دوازده برادر نيز داشته كه به هر كدام دو دينار مى رسد و باقيمانده تركه كه يك دينار است سهم تو مى باشد.))

و آنگاه پاى ديگر را در ركاب گذارده به طرف مقصد حركت كرد، كه اين مسئله به مسئله ((ديناريّه )) شهرت يافت . (231)

ز مدت خواب اصحاب كهف

مردى يهودى از اميرالمؤ منين عليه السلام از مقدار خواب اصحاب كهف پرسيد.

حضرت اميرالمؤ منين عليه السلام بر طبق آيه شريفه قرآن :

((وَلَبِثُوا فى كَهفِهِمْ ثَلاثماءةٍ سِنينَ وَ ازْدادُوا تِسعا)) (232)

((و آنها در غار كهف سيصد سال ، نه سال هم زيادتر درنگ كردند))

به او پاسخ داد.

يهودى گفت :

ما در كتاب آسمانى مان سيصد سال يافته ايم .

امام على عليه السلام فرمود:

سالِ شما شمسى ، و از ما قمرى است . (233)

6 نكات علمى نسبت به هيئت و نجوم (ميتورولوژى )

الف جوّ شناسى

هنگامى كه حضرت امير عليه السلام خواست به جنگ صفين رود، اين دعا را كه مشتمل بر چگونگى آفرينش آسمان و زمين و حكمت آفرينش كوه هاست انشاء فرمود:

((اللهم رب السقف المرفوع ، و الجو المكفوف ، الّذى جعلته مغيضا للّيل و النهار…)).

((بارخدايا! اى پروردگار آسمان بلند! و جو محفوظ از انتشار، كه قرار داده اى آن (جو) را محل فرو رفتن شب و روز…)) (234)

شهرستانى در كتاب ((الهيئة و الاسلام )) (235) آورده است :

منظور از ((جو مكفوف )) اين است كه جوّ با آن كه به خودى خود اقتضاى پراكندگى و انتشار دارد از آثار قدرت خداى تواناست كه آن را در جاى معيّنى نگهدارى نموده است .

و نيز در شرح ((الذى جعلته مغيضا لليل والنهار)) مى گويد:

كلمه ((مغيض )) به معناى جائى است كه آب را مى مكد و آن را به خود جذب مى نمايد، و گويا آن حضرت (به طور استعاره ) شب و روز را به معناى نور و تاريكى قرار داده و چنين فرموده :

((خدايا! تو نور و ظلمت را در جو فرو برده اى و در اثر فرو رفتن نور در جو، شب به وجود آمده ، و در اثر فرو رفتن تاريكى در جو روز پديد آمده است ))

كه آن حضرت چنين فرض نموده كه هوا نور و ظلمت را مكيده و بلع مى نمايد و هم اكنون پس از گذشتن قرن هاى زياد دانشمندان علم هيئت به وسيله آلات مجهز ((طيف نما)) و يا ((اسپكترسكوپ )) ديده اند كه جو بر اثر اقتضاء و احتياجش مقدارى از نور را مى مكد و بقيّه اش را براى ما بر مى گرداند.

ب حركت زمين

و نيز حضرت على عليه السلام در ضمن خطبه 202 نهج البلاغه در بيان حكمت آفرينش كوه ها مى فرمايد:

((…فَسَكَنَتْ عَلى حَرَكَتِها مِنْ اَن تَمِيدَ بِاَهْلِها، اَو تَسِيخَ بَحَمْلِها اَو تَزُولُ عَنْ مَواضِعِها…))

((ساكن شد زمين با حركاتى كه دارد از اين كه اهل خود را مضطرب كند، و يا آنان را فرو برد به واسطه نرمى زمين و سنگينى آن اشياء يا از جايگاه خود برطرف شود)).