حکم نقاشی و مجسمه سازی از نگاه شریعت (2)-ج1-ص24

روايت ششم:در قرب الاسناد از عبدالله بن حسن از جدش از على بن جعفر از برادرشموسى بن جعفر(ع) روايت شده: از امام پرسيدم:

آيا با انگشترى كه برروى آن تصوير درندگانى يا پرنده باشد مى توان نمازخواند؟) امام فرمود:(مانعى ندارد.) (57)

اشكال اين روايت آن است كه درغير مجسمه ظهور دارد.

روايت هفتم:روايت كافى از احمد از عثمان بن عيسى از سماعة از ابوبصير از امامصادق(ع) :

ازا مام دربارهٌ حكم متكا و فرش كه برروى آن تصاوير است سؤالكردم)،فرمود:(آنچه در خانه است مانعى ندارد. گفتم:مجسمه ها چطور؟

فرمود:(هرچيزى كه زير پا قرار گيرد مانعى ندارد.) (58)

شيخ انصارى گويد:

سياق پرسش با توجه به عموم پاسخ از تقييد حكم به جايى كه ساختن جايز است ، ابادارد. (59)

ليكن اين روايت نيز درمجسمه ظهور ندارد.

روايت هشتم: روايت محاسن از موسى بن قاسم از على بن جعفر از برادرش موسى بنجعفر(ع) است كه از پدرش امام صادق(ع) از حكم مجسمه ها پرسيده است. امام صادق(ع) فرموده است :

شايسته نيست با آنها بازى شود.(60)

اطلاق سؤال و تخصيص حرمت يا كراهت به بازى دلالت بر اين دارد كه اصل نگهدارىمجسمه ها جايز است.

روايت نهم: روايت ديگرى از محاسن از پدرش از كسى كه از او ياد كرده از مثنى كهحديث را مرفوعاً نقل كرده (بازى با مجسمه سزاوار نيست.) (61)

روايت دهم: روايتى است كه دلالت دارد بروجود تصاوير درخانه براى ائمه (ع)

ناپسند بوده است، نظير موثقه محمد بن ابى عمير از مثنى از امام صادق(ع) كهفرمود:

على (ع) از نگاهداشتن تصاوير در خانه كراهت داشت. (62)

با اين ادعا كه اين روايات ظهور دارند بر تعلق كراهت تنها به خصوص بودن تصاويردرخانه ها; زيرا اگر مطلق نگهدارى تصاوير حرام بود، مناسب نبود چنين تعبيرىآورده شود، چنان كه واضح است.

ظاهراً كراهت به معناى معروف به كار رفته است و بعيد نيست كه به گونهٌ مانعةالخلوّ به يكى از دووجه دلالت داشته باشد، يا از آن جهت كه فرشتگان وارد خانهاى كه در آن تصاوير است نمى شوند; چنان كه درروايات متضافر آمده است:(فرشتگاندرخانه اى كه در آن تصاوير يا سگ است داخل نمى شوند.) و در برخى از رواياتاست:(وارد خانه اى كه درآن بول درظرفى جمع شده است نمى شوند.) و در برخى ديگرمى خوانيم (درخانه اى كه شخص جنب است وارد نمى شوند.) يا اين كه بدان خاطراست كه خانه براى انجام نماز درآن آماده شده است و وجود تصوير درخانه اى كهدرآن نماز خوانده مى شود مطلقاً يا اگر تصوير جهت قبله باشد مكروه است.(63)