حکم نقاشی و مجسمه سازی از نگاه شریعت (2)-ج1-ص7

بنابر اين حكايت و بازگويى صاحب صورت از طريق نقاشى حرام است; بدون فرق بيناصلى بودن قصد حكايت يا تبعى بودن آن. لذا اين كه برخى از شيرينى فروشهاشرينى را به صورت حيوانات در مى آورند و قصد آنها حكايت از حيوان است، حراممى باشد.

جاى اين سؤال است كه آيا ساختن انسان ماشينى[رباط] در عصر ما حرام است يا نه؟

ممكن است گفته شود: اگر مقصود سازنده از اين كار حكايت از صاحب صورت (يعنىانسان حقيقى) هرچند به صورت تبعى باشد، آن عمل حرام است و درغير اين صورتمانعى ندارد.

فرع هشتم:ممكن است گفته شود: نقاشى برشخص نابالغ حرام نيست; زيرا تكليف از اوبرداشته شده است. بنا بر اين اگر او تصويرى بكشد كارحرام انجام نداده است وممانعت و نهى ازاو واجب نيست; زيرا نقاشى بسان قتل يا هتك آبروى مؤمن نيست كهشارع مقدس به هيچ وجه حتى اگراز چهار پايان انجام گيرد، راضى به وقوع و تحققآنها نيست. شاهد مدّعا اين كه شارع نگاهدارى نقاشى را ـ بنا بر پذيرش جوازنگهدارى ـ اجازه داده است.

به همين خاطر مرحوم سيد يزدى افزون بر جواز اين كار مدعى شده است كه مى توانمقدمات كار را براى شخص نابالغ فراهم آورد. آنجا كه گويد:

هرگاه شخص نابالغ شخصاً اقدام به نقاشى كند ممانعت او واجب نيست. حتى مى توانگفت كه فراهم ساختن مقدمات براى او جايز است درصورتى كه آن عمل به شخص بالغ كهمقدمات كار را فراهم مى كند منسوب نگردد. دليل اين حكم فقدان دليل بروجوبممانعت يا حرمت متمكن ساختن شخص نابالغ است. چنان كه در بقيهٌ محرمات نيزممانعت واجب نيست محرماتى كه از طريق ادلهٌ آنها يا از راه ديگر درنمى يابيمكه شارع چنان به آن اهتمام دارد كه وجود آن را به هيچ وجه در خارج نمىپسندد… و پيداست كه نقاشى، از آن دسته از محرمات نيست كه شارع تحقق آن رابه هيچ وجه درخارج نپسندد; زيرا حكمت وفلسفهٌحرمت كه مصنف آن را ياد كرده ـچنان كه بيان شد ـ تمام نيست، به علاوه اگر اين حكمت تمام باشد، لازمه اش ايناست كه افزون برآفرينش، نگاهدارى تصاوير نيز حرام باشد; درحالى كه خود وىنگاهدارى تصاوير را حرام نمى داند. (12)