هنرهای تصویری و تجسمی در نگاه شیخ انصاری-ج1-ص9

2 . علاوه بر اصل (اباحه)، در برخى روايات، به جواز تصوير غيرجانداران، تصريح شده بود، مانند: صحيحه محمدبن مسلم كه قبلاً توضيح داده شد و نيز روايت تحف العقول.

3 . در قرآن، خداوند به منظور ترسيم امكانات سليمان(ع) فرموده است:

(يعملون له ما يشاء مِن محاريب و تماثيل.)23

جنيّان در خدمت حكومت سليمان بودند و براى او، هرگونه غرفه و قصر مى ساختند و تمثالها مى آفريدند.

امام صادق(ع)، در بيان معناى (تمثالها) مى فرمايد:

(واللّه ماهى تماثيل الرّجال والنساء ولكنّها الشجر و شبهه).24

به خدا سوگند، منظور از تمثال، نقش مردان و زنان نيست، بلكه عكس درخت و چيزهاى شبيه آن است.

اين آيه، به ضميمه روايت، بيانگر جواز ترسيم شكل غير جانداران است; چه اين كه سليمان(ع)، از انبياى الهى بوده است و عمل او نمى تواند مخالف رضاى الهى باشد.

پس از بيان اين دلايل، شيخ نتيجه مى گيرد كه اگر لسان برخى روايات، مطلق است و به طور كلّى هرگونه تمثال و يا تصويرى را حرام و ممنوع شمرده و استثنايى در آنها ياد نشده، آن اطلاقات به وسيله ادّله سه گانه اى كه ياد شد، تقييد مى خورد و ادلّه حرمت، فقط شامل تصوير جانداران خواهد بود.