پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص124

بررسى ديدگاه ها در معناى لهوالحديث

مفسّران براى لهوالحديث معانى مختلفى نقل كرده اند; مانند: غنا، طعن،

استهزاى حق،(1) احاديث بى ريشه، اساطير بى اعتبار، سخنان خنده آور و حرف هاى بى مورد.(2) برخى افزون بر موارد يادشده آموزش موسيقى را از مصاديق لهوالحديث دانسته اند.(3) امين الاسلام طبرسى مى گويد: اكثر مفسّران بر اين باورند كه مراد از لهوالحديث، غناست.(4) برخى مانند: طبرسى(قدس سره)وعلاّمه طباطبائى(قدس سره)در صدد بيان معناى جامعى هستند كه شامل همه مصاديق لهوالحديث باشد. علاّمه طباطبائى(قدس سره)مى گويد:

مراد از لهوالحديث سخنى است كه انسان را از حق باز دارد; مانند حكايت هاى خرافى و قصه هايى كه از حيث محتوا انسان را به فساد و فجور سوق مى دهد، يا آنكه لهوالحديث چيزى است كه مقارن است با آنچه كه انسان را به فساد و فجور مى كشاند، مانند غنا نمودن به شعر يا همراه شدن با ابزار لهو، مزامير و معازف: (و لهو الحديث: الحديث الذى يلهى عن الحق بنفسه كالحكايات الخرافية و القصص الداعية إلى الفساد و الفجور أو بما يقارنه كالتغنّى بالشعر أو بالملاهى و المزامير و المعازف فكلّ ذلك يشمله لهو الحديث).(5)

علاّمه طباطبائى پذيرفته است كه مراد از لهوالحديث سخن لهوى است كه انسان را از حق باز دارد و آن را شامل دو بخش دانسته است; يكى آنكه، مراد از


1 . فخرالدين طريحى; تفسير غريب القرآن; ص 67.

2 . فيض كاشانى; تفسير الصافى; ج 4، ص 139.

3 . زمخشرى; الكشاف; ج 3، ص 229.

4 . طبرسى; مجمع البيان; ج8، ص 76.

5 . سيّدمحمّدحسين طباطبائى; الميزان; ج 16، ص 209.