پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص85

همه اين صفات، صفاتى است كه بر هر مؤمن و مسلمانى واجب است. اجتناب از زور كه از صفات مؤمنان دانسته شده در رديف صفات يادشده آمده است، در نتيجه پرهيز از زور مانند ساير صفات نيز واجب خواهد بود; از اين رو مى توان سياق آيات را دليل حرمت زور دانست.

از آنجا كه بر اساس روايات تفسيرى، نظر مفسّران و فقيهان، زور در آيه بر غنا منطبق شده است، مى توان نتيجه گرفت كه سياق آيات بر حرمت غنا نيز دلالت دارد.

يادآور مى شود كه چنان كه سياق بر حرمت غنا دلالت دارد، نيز دلالت دارد بر اينكه غنا از گناهان كبيره است; زيرا در شمار گناهانى مانند شرك و قتل نفس قرار گرفته است كه از گناهان كبيره هستند و وحدت سياق اقتضا مى كند كه غنا نيز از گناهان كبيره باشد.

اگر گفته شود كه در آيه چيزى كه بر وجوب اجتناب از زور و غنا دلالت كند وجود ندارد، بلكه آيه در مقام ستايش عباد الرحمان است و يكى از صفات آنان را اجتناب از شهود به زور و غنا دانسته است. چنان كه در آيه اى ديگر عباد الرحمان به دليل آنكه شب را در سجده و قيام با پروردگار خودشان سپرى مى كنند، ستايش شده اند «والَّذينَ يَبيتونَ لِرَبِّهِم سُجَّدًا وقِيـمـا»(1) بديهى است بيدارى شبانه و نماز شب از واجبات مفروض نيست، بلكه از كمالات مستحبّى است.(2)

اين اشكال به استفاده وجوب حرمت غنا از آيه يادشده، تمام نيست; زيرا چنان كه بيان شد سياق آيات بيانگر حرمت زور و غناست; به دليل آنكه اجتناب از زور در رديف چيزهايى قرار گرفته است كه به طور قطع حرام هستند.

و امّا ادّعاى اينكه آيه «والَّذينَ يَبيتونَ لِرَبِّهِم سُجَّدًا وقِيـمـا» بيانگر استحباب