پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص77

ب) استفاده از هيئت امر

يكى از شيوه هايى كه در آيات براى حرمت غنا آمده است استفاده از هيئت امر است; مانند «اجْتَنِبُواْ قَوْلَ الزُّورِ».(1)

چنان كه بيان شد از جمله مصاديق قول زور، غناست. در اين آيه براى پرهيز انسان ها از قول زور و غنا شيوه دستورى رايج كه استفاده از هيئت امر است به كار رفته است. براساس نظر اصوليان، امر حقيقت در وجوب است، مگر آنكه قرينه اى برخلاف آن پيدا شود; از اين رو امر در «اجْتَنِبُواْ» بر وجوب اجتناب از قول زور و غنا دلالت دارد.

استفاده از هيئت امر براى اثبات حكم شرعى در قرآن فراوان است و به دليل وضوح آن و پرهيز از تطويل از ذكر مثال خوددارى مى شود.

ج) نهى به زبان استفهام

يكى از شيوه هاى بيان حكم غنا در قرآن، استفاده از استفهام با هدف نهى و تحريم است.

جمله «وَ أَنتُمْ سَـمِدُونَ»(2) به صورت استفهام بيان شده است و غرض اصلى آن نهى از لهو و غناست.(3)

خداى متعال پس از بيان قطعى بودن قيامت «أَزِفَتِ الاَْزِفَةُ»(4) خطاب به مشركان با هدف نهى آنان از غنا و لهو به صورت پرسش مى گويد: و شما مرتكب لهو يا غنا مى شويد؟


1 . حج: 30.

2 . نجم: 61.

3 . چنانچه در تشريح كيفيّت دلالت آيه به تحريم بيان خواهد شد كلمه «سامدون» بر اساس برخى از لغات به معناى كسانى كه مرتكب غنا مى شوند (زبيدى; تاج العروس; ج 5، ص 26 ـ سمد).

4 . نجم: 57.