پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص41

زود برافروخته شدن،(1) قلّت فهم و زوال بردبارى است; از اين رو اگر گفته مى شود: طرب او را سبك كرد، يعنى او را به كمى فهم و زوال بردبارى كشانيد.(2)

گويا در هنگام سبكى و خفّتى كه از طرب به انسان مى رسد، اختيار و بردبارى از وى سلب و ميزان فهم و درك وى سست مى شود و پايين مى آيد; از اين رو زود ناراحت و برافروخته مى شود.

نتيجه آنكه خفّت مورد نظر در طرب، همان خفّت معنوى است كه بر نفس انسان عارض مى شود و به معناى سبكى در رأى و رفتار احمقانه و سفيهانه است. هنگامى كه انسان تحت تأثير غنا قرار مى گيرد، حالتى در نفس وى پديد مى آيد كه اعمال و رفتارى سفيهانه و خلاف شأن نوع انسان ها انجام مى دهد، به صورتى كه در حالت عادى از آن رفتار و حركات پرهيز مى كند، چنان كه انسان در هنگام مرگ پدر، مادر و برادرش، حركاتى انجام مى دهد كه در شرايط عادى آن را خلاف شأن خود مى داند و از آن دورى مى كند.

همچنين كسى كه تحت تأثير غنا و صداى طرب آور قرار مى گيرد، از عالم واقعى و درك واقعيّات باز مى ماند و به عالم خيال و وهم كشيده مى شود; به تعبير ديگر حالات نفسانى طرب، انسان را از حقايق زندگى دور مى كند و به بيهودگى و پوچى سوق مى دهد.

با توجّه به آنچه گذشت آشكار مى شود كه طرب، معناى مطابقى يا تضمّنى صوت حسن و داراى ترجيع نيست، بلكه ممكن است صوت حسن و داراى