پایگاه تخصصی فقه هنر

پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری-ج1-ص22

برخى ادّعا مى كنند: بسيارى از عالمان، غنايى را كه همراه ابزار موسيقى نباشد، جايز دانسته اند; به شرط آنكه تهييج كننده شهوت نباشد.(1)

جمعى از فقيهان اهل سنّت مانند آبى ازهرى و قادرى حنفى، مثل بيشتر فقيهان شيعه معتقد به حرمت نَفْسى غنا هستند.(2) برخى از آنان بر حرمت غنا ادّعاى اجماع كرده اند.(3)

ضرورت تبيين موضوع غنا و موسيقى

هدف اين نوشته، تنها بررسى غنايى است كه از راه صداى انسان پديد مى آيد. امّا پيش از بررسى و بيان دلايل حرمت غنا لازم است موضوع و مفهوم غنا و موسيقى مورد بررسى قرار گيرد; زيرا شناخت موسيقى و غنا و آگاهى از تفاوت آن دو در روش تحقيق و تعيين نوع حكم، نقش اساسى دارد. بى شك احكام، دايرمدار شناخت موضوعات، و موضوعات، علّت وجودى احكام به شمار مى آيند (الأحكام تدور مدار الأسماء).

مفهوم شناسى موسيقى

غرض از ورود اجمالى به مفهوم شناسى موسيقى، تنها تشريح تفاوت آن با غنا است، تا روشن شود كه چرا در اين تحقيق به طور خاص به موضوع و حكم غنا پرداخته شده است.

معناى لغوى موسيقى

موسيقى، كلمه اى است يونانى كه از واژه «موسى» به معناى نغمه و «قى» به


1 . ذهبى; حاشيه سير اعلام النبلاء; ج 8، ص 308.

2 . الابى الازهرى; الثمر الدانى; ص676. قادرى حنفى; تكلمة البحر الرائق; ج 1، ص 148.

3 . ابن قدامه; الشرح الكبير; ج 6، ص 28. آلوسى; روح المعانى; ج 21، ص 67 – 68.