پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج3-ص252

شده يك دينار ونصف هم بجهت آن بايد پرداخته شود لكن چون احتمال مىرود كه گردن در حكم ديه ملحق به صورت باشد احتياط بمصالحه نسبت به يك دينار ونصف ديگر ترك نشود وبراى ورم صورت وعدم قدرت بر جويدن غذا بايد ارش بدهد.

س 91 – آيا كبودى زير لب حكم روى لب را دارد يا نه؟ ج – بلى كبودى زير لب حكم روى لب را دارد.

س 92 – آيا كبودى زير چانه وگردن حكم صورت را دارد يا نه؟ ج – بعيد نيست چانه حكم صورت را داشته باشد اگر چه مراعات احتياط بمصالحه طرفين خوب است ودر گردن احتياط به مصالحه وتراضى طرفين ترك نشود.

س 93 – آيا بين مرد وزن در حكم ديه فرق است يا نه ومقصود از ارش چيست؟ ج – ديه زن در اعضاء بدن مثل ديه مرد است تا بقدر ثلث ديه كامله كه هزار دينار است برسد وبثلث ديه كامله كه رسيد نصف ديه مرد است ومقصود از ارش آن است كه شخص را بنده فرض نمايند وقيمت عادله او را با سالم بودن از عيب مفروض، تعيين كنند ونيز قيمت آنرا با اين عيب تعيين نمايند، تفاوت بين آن دو را ارش گويند.

س 94 – در سئوال نامه قبل، ديه شكستن مچ دست اشتباه بوده چون استخوان پشت دست بوده اگر فرقى بين مچ وپشت دست هست مرقوم داريد ونيز سه دنده فرو رفته پهلوى قلب وبازو نبوده همان دنده‌هائى كه در وسط پشت است بوده اگر فرقى دارد مرقوم فرمائيد.

ج – ديه شكستن استخوان پشت دست با مچ دست تفاوت ندارد بنابر اين در صورتيكه خوب شود ودست معيوب نشود بطلا هشتاد دينار است واگر عيبى در آن باقى بماند صد دينار ومقصود از دنده‌هاى پهلوى قلب دنده‌هائى است كه محاذى با قلب است خواه از دنده‌هاى پشت باشد يا جلو ودنده‌هائيكه در سمت بالا زير كتف وبازو قرار گرفته‌اند در مقدار ديه با دنده‌هاى محاذى قلب فرق دارد.

س 95 – شخص ظالمى كسى را مجبور كند كه بصورت ديگرى سيلى بزند يا از او مبلغ يكصد تومان بگيرد چنانچه بزند وصورت آن مضروب سرخ شود آيا ديه بر مباشر است يا بر سبب واگر صد تومان را بگيرد چه كسى ضامن است؟