مجمع المسائل-ج3-ص231

ج – در فرض سئوال، ظاهرا قتل خطائى است وديه مقتول بر عاقله قاتل است كه خويشان ذكور پدرى قاتل باشند وچنانچه پدر ومادر وهمسر مقتول، از سهم خود صرفنظر كرده باشند سهم فرزند مقتول را بايد عاقله قاتل بدهند.

س 30 – اگر زنى محكوم باعدام شود وبگويد من حامله هستم وبه ادعاى وى گوش ندهند واعدامش كنند وبعد معلوم شود كه حامله بوده حكمش چيست؟ج – چنانچه زن ادعاى حمل كند بايد صبر كنند واگر با دعاى زن گوش نكنند وبعد معلوم شود حامله بوده قاضى شرع كه بدستور او حكم اجراء شده بايد ديه بدهد لكن چون قتل طفل خطائى بوده ديه بر عاقله قاضى است.

س 31 – جوانى براى نصب پمپ داخل چاه است، يك نفر از بالاى چاه بدون اطلاع كليد برق را ميزند در نتيجه جوان فوت مىنمايد مسئول صاحبخانه است با آن كه كليد را زده وديه مقتول چيست؟ ج – قتل مفروض بر حسب ظاهر قتل خطائى است وقاتل همان كسى است كه كليد برق را زده وديه مقتول بر عاقله است كه بايد بورثه او بدهند وديه مقتول اگر مرد است صد شتر يا دويست گاو يا هزار گوسفند يا دويست حله يمنى يا هزار دينار شرعى طلا يا ده هزار درهم نقره است واين حكم كلى مسأله است اما اگر نزاع در موضوع باشد محتاج بمرافعه شرعيه است.

س 32 – دو نفر رفيق در رديف هم سوار موتور بوده وبا هم ميوه فروشى مىكردند، هنگام حركت يكى از آنها كه در عقب نشسته بوده از موتور افتاده وكشته شده در صورتيكه براى اولياء مقتول ثابت شده است كه راننده تقصير نكرده وغرضى در كار نبوده اين قتل موجب ديه مىشود يا نه؟ ج – در فرض سئوال اگر افتادن مقتول بسبب عملى از راننده بوده بدون آن كه قصد انداختن داشته باشد مثل ترمز ناگهانى قتل خطائى است وديه بر عهده عاقله است واگر افتادن او تقصير خودش بوده كسى ضامن ديه نيست ودر نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.