مجمع المسائل-ج3-ص230

حكم دارد واگر شاگرد پياده بوده وماشين را هدايت مىكرده چه حكم دارد وبفرمائيد در زمان فعلى ديه قتل خطائى وشبه عمد چه مبلغ است؟ ج – در فرض مسأله اگر شوفر تقصير نكرده و نمىدانسته كه چنين مىشود قتل عمد وشبه عمد نيست وخطائى است وديه يا صد شتر يا دويست رأس گاو يا هزار گوسفند يا هزار مثقال شرعى طلاى مسكوك (18 نخود) يا ده هزار درهم نقره مسكوك يا دويست حله يمنى است ودر قتل خطا در سه سال هر سال ثلث ديه را بايد عاقله بدهد.

س 27 – شخصى مقنى، با كارگر خود، در منزلى اشتغال بكار داشته وقرار بر اين بوده كه كارگر مقنى، خاكها را پشت ديوار زير زمينى بريزد وصاحب كار، همان جا گل، مىساخته، در اثر فشار گلها، ديوار زير زمينى خراب شده وبه چاه ريخته وشخص مقنىفوت شده، آيا اين فوت، بكسى منتسب است يا خير وديه بعهده كسى تعلق گرفته يا خير؟ البته در قوانين مقرره سابق، چنين بوده كه صاحبكار مىبايست رعايت جهات ايمنى را بنمايد وچنانچه رعايت نكند ضامن است وديوار مزبور، طبق معمول ساخته شده و هيچ گونه پيش بينى نشده بوده واحتمال خراب شدن هم در بين نبوده آيا اين، از قبيل تسبيب وموجب ضمان است يا نه ودر صورت ضمان، فقط صاحب منزل، ضامن است يا كسى كه خاك را پشت ديوار مىريخته او نيز ضامن است؟ ج – در فرض مسأله، على الظاهر كسى كه گل مىساخته وپشت ديوار مىريخته ضامن است لكن اين قتل، خطائى است نه عمدى ونه شبه عمد وديه بر عاقله است.

س 28 – در مسأله تصادم كه ديه نصف مىشود چنانچه در اشهر حرم باشد ثلث آن نيز تنصيف مىشد يا خير؟ ج – بلى ثلث آن نيز تنصيف مىشود.

س 29 – برادر كوچك، سنگى بطرف زن برادر بزرگ انداخته ولى سنگ ببرادر اصابت كرده وفوت شده، پدر ومادر، پسر كوچك را از جهت ديه وغيرها حلال نموده ورضايت داده اند بعدا از زن مقتول پسرى متولد شده و قاتل او را با زحماتى بزرگ كرده اكنون پسر، تمام ديه پدرش را ادعا مىكند در صورتيكه پدر ومادر شخص مقتول، فرزند خود را حلال كرده‌اند وهمسر مقتول نيز حلال كرده، حكم شرعى چيست؟