مجمع المسائل-ج3-ص227

شبه عمد است اگر چه او نيز كشته شود واگر طرف مخالف معرض نبوده خطا است وديه بر عاقله است و هم چنين در مورد سقوط ماشين اگر تمام جهات لازمه را كه اهل خبره در رانندگى رعايتش را لازم مىدانند رعايت كرده واتفاقا سقوط كرده قتل خطا است واگر مراعات نكرده شبه عمد است وعابر مصدوم اگر خود را در وقتى جلو ماشين بيندازد كه بهيچ وجه جلو گيرى از تصادف ممكن نباشد در اين صورت سبب قتل، خود عابر است خواه عامد باشد يا غافل يا مضطر، نظير صورتيكه مثلا موتورسيكلت سوار بواسطه سرعت زياد باعث تصادف با ماشين گردد يا از راه فرعى بسرعت وارد راه اصلى شود وبا بدنه ماشين تصادف كند وبقتل برسد.

بلى اگر كسى را ماشين يا شخصى پرتاب كند جلو ماشين ديگرى در وقتى كه احتراز از تصادف ممكن نباشد وبواسطه تصادف با ماشين دوم كشته شود در اين صورت آن شخص يا راننده ماشين اولى قاتل او است وسبب اقوى از مباشر است ودر صورتيكه منشأ تصادف تقصير مكانيك وآهنگر باشد وراننده را مغرور كنند ضمان بر عهده غار است ودر موارديكه ذكر شد اگر خصوصيات قتل معلوم باشد حكم بر آن مترتب مىشود ودر موارد مشكوكه احتياطا بمصالحه ومراضات عمل شود اگر چه برائت ذمه در بعضى موارد جارى است مثل قتل كه مردد بين دو نفر يا بين شبه عمد وخطا باشد كه در اين صورت ديه بر بيت المال است.

س 20 – زنى بچه خود را در گهواره ونحو آن گذاشته وخود زن بخواب رفته وناگهان بچه از بين رفته، ديه دارد يا خير وبر فرض داشتن ديه به كه بايد بدهد تا ابراء ذمه بشود؟ حكمش را بيان فرمائيد.

ج – در فرض سئوال اگر بچه بحوادث وبلاهاى آسمانى تلف شود چيزى بر مادر نيست و هم چنين اگر مثلا در معرض سقوط وافتادن نبوده وسقوط طفل مستند بخواب وغفلت مادرنباشد چيزى بر مادر نيست ولى اگر طفل در گهواره در معرض سقوط ومحتاج بمراقبت ونگهدارى بوده ومادر رعايت نكرده وطفل تلف شده حكم قتل شبه عمد را دارد وديه بر عهده مادر است كه بايد به ورثه بچه بدهد و در اين مورد خود مادر از آن ارث نمىبرد.

س 21 – شخص موتور سوارى با رفيقش سوار مىشوند ودر سر چهار راهى با ماشين