پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج3-ص175

حكم ارث پدر وفرزند در موردى كه مدتى با هم كار ميكرده‌اند

14 – شخصى با پسر خودش حدود بيست و پنج سال با هم در يك خانه‌اى فعاليت كرده‌اند بعدا فرزند زودتر از پدر فوت مىكند وبعد از آن پدر فوت مىكند وچه بسا كه زوجه فرزند با شوهرش با هم در اين خانه زحمت كشيده‌اند اكنون كه شوهرش فوت كرده ساير وراث اموال را برده‌اند بتوهم اين كه اين اموال مال پدر بوده نه فرزند حتى مهريه زن اين فرزند هم از بين رفته است باين عنوان كه پدر، بزرگ خانه بوده وفرزند در اين خانه هيچ حقى نداشته، آيا شرعا صحيح است يا خير؟ ج – در فرض سئوال اگر فرزند، در خانه پدر ومادر براى آنها تبرعا كار كرده تمام آن اموال بين همه ورثه كما فرض الله تقسيم مىشود واگر براى خود كار كرده وپدر ومادر هم از آن منتفع ميشده‌اند آنچه از كار كرد پسر باقى است مال خودش است ومهريه مربوط به ارث نيست وزن از زوج طلبكار است ودر نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.

س 15 – شخصى با سه فرزند كبير خود با هم كار مىكردند ومال زيادى تحصيل نموده‌اند حالا پدرشان فوت كرده وشراكت ايشان معلوم نيست نه هر كدام سرمايه معلومى داشتند ونه قرارى گذاشته‌اند فقط با هم كار مىكردند وبا هم خرج مىكردند حالا به چه قسمى اموال را قسمت كنند اگر شريك بودند سهم هر كدام چقدر است واگر شركت باطل است باز هم براى هر كدام چقدر تعيين نمايند؟ ج – از قضيه شخصيه اطلاع ندارم بطور كلى اگر همه فرزندان براى پدر خود كارگر بوده‌اند ومخارج آنها را پدر مىداده وحسابى بين آنها نبوده چنانكه ظاهر حال اين است، اموال باقيمانده بعد از پدر بايد بين ورثه پدر كما فرض الله تقسيم شود واگر مدعى شركت هستند بايد شرعا ثابت نمايند.

س 16 – زيد پسرى داشت بنام عمرو با هم كاسبى كرده وزندگى مىنمودند، زيدبراى پسرش عمرو ازدواج نموده ولى از خود سوا نكرده بعد از مدتى عمرو فوت نموده ودو بچه صغير از عمرو باقى مانده وچون زيد پسرش عمرو را سوا نكرده بود عمرو مال مشخص