مجمع المسائل-ج3-ص144

ووراث كبير نمىتواند از طرف صغير، احقاق حق نمايد يا مصالحه كند مگر در جائيكه ولى شرعى تشخيص دهد كه اگر مصالحه نكند حق صغير، بكلى، از بين مىرود واما در فرض سئوال كه مقتوله مادر دارد ويك فرزند، مادر مىتواند اقامه دعوى وقصاص كند، بشرط آن كه قبلا، نصف ديه قاتل را باو بدهد كه بضميمه ساير ما ترك او يك ششم بمادرش مىرسد اگر مادر داشته باشد وپنج ششم بفرزندش مىرسد در صورتيكه فرزند پسر باشد واگر دختر باشد، جميع ما ترك بين فرزند ومادر قاتل، ارباعا تقسيم مىشود واگر قاتل مادر نداشته باشد تمام مال بفرزند مىرسد وبايد مادر مقتوله، علاوه بر نصف ديه كه بقاتل مىدهد، پنج ششم از نصف ديگر ديه مقتوله را براى فرزند او نگه دارد، و همان طورى كه قبلا اشاره شد اگر بعد از كبير شدن راضى بقصاص شد پنج ششم ديه مأخوذه را بمادر بزرگ خود برگرداند.

س 28 – يك نفر غير بالغ، نسبت بشخص بالغ، مدعى شده وصغير ولى ندارد واگر حاكم شرع، قيم يا وكيل، تعيين نمايد آنها هم از موضوع ادعا اطلاع ندارند ومدعى عليه، با نبودن بينه از طرف مدعى صغير، كه مكلف به حلف بود، حلف را بمدعى صغير رد كرده، حال با توجه به اين كه قسم صغير شرعا اعتبار ندارد، حاكم شرع، چطور حكم بكند، لطفا جواب مسأله را مرقوم فرمائيد.

ج – در فرض سئوال كه مدعى صغير است وبينه ندارد اگر تأخير حكم، موجب ضرر باشد حاكم شرع، مدعى عليه را قسم مىدهد چنانچه قسم خورد حكم بنفع او صادر مىشود واگر نكول كرد، عليه او حكم مىشود ودر فرض مزبور نمىتواند قسم را به صغير رد كند.

دعواى بر ميت

س 29 – شخصى فوت كرده وداراى چند نفر اولاد صغار مىباشد خواهر او آمده از صغار برادرش ارث پدرى را مطالبه مىنمايد اولا اين دعوى صحيح است يا نه وبر فرض صحت آيااز تمامى دارائى وزندگى برادرش كه كارگرى وبنائى نموده وبعد از گذشتن سى سال از فوت پدر براى خود زندگى فراهم نموده ارث مىبرد يا فقط از آن مالكيه از پدر مانده ارث مىبرد؟ لطفا جواب مرحمت فرمائيد.

ج – مفروض سئوال كه ادعا بر ميت است اثبات آن محتاج به بينه با قسم مدعى است