مجمع المسائل-ج3-ص96
حكم تصرف در چاههاى قنات مخروبه
71 – تصرف چاههاى قنات مخروبه وحريم آنها وهموار نمودن وكشت، جايز است يا خير؟ ج – در صورتيكه محرز باشد كه صاحبان قبلى اعراض كرده‌اند وديگر نظرى براى تجديد يا مرمت روى آنها ندارند، تصرف براى ديگران جايز است، ولى با يقين بعدم اعراض جايز نيست، ودر صورت شك در اعراض، بنظر حقير احوط عدم جواز تصرفاست بدون اجازه ورضايت آنها.
س 72 – مشاور حقوقى وسرپرست دفتر رسيدگى بشكايات استاندارى، نامه‌اى بشهردارى نوشته مبنى بر تصرف زمين حريم قنات كه فتوكپى آن نامه بخدمت حضرتعالى تقديم مىشود مستدعى است كه نظر مباركتان را نسبت به سؤال شهردارى اعلام فرمائيد.
ج – از موضوع شخصى اطلاع ندارم بطور كلى اگر قنوات وحريم آن متروكه باشد وكسى بر آن يد وادعاى مالكيت نداشته باشد هر كس آنرا به احياء وساختمان تملك نمايد ملك او مىشود وچنانچه شخص يا اشخاص بر آن يد داشته باشند يا ادعاء مالكيت آنرا بنمايند ومعارضى نداشته باشند محكوم به ملكيت آنها است ودر نزاع موضوعى مرافعه شرعيه لازم است.
حريم چاه وقنات
س 73 – حريم قناتى كه حدود سى متر عمق آن است چقدر است؟ ج – حريم براى كندن چاه، در اراضى محكم، پانصد ذراع ودر اراضى سست، يكهزار ذراع مىباشد وحريم اطراف قنات، بجهت حوائج خود آن، بمقدارى است كه احتياج بريختن گل ولاى قنات ورفت وآمد، در اطراف آن باشد وزائد بر اين حريم محسوب نمىشود.
س 74 – محترما معروض مىداريم كه در روستاى ما قناتى است عمومى كه مور