مجمع المسائل-ج3-ص84

احياء موات به چه چيز محقق مىشود

39 – ما اهالى قريه‌اى از استان مازندران هستيم كه حريم اين محل، حدود چهار فرسخ در چهار فرسخ جنگل است واز قديم الايام هر كس مقدارى از جنگل را ديوار چوبى كرده ومال شخصى خود قرار داده وگاوهاى خود را در آنجا مىچراند ودر بعضى از فصول سال، مثلا دو يا سه ماه بهار، به افراد محل خود، كه چنين جاى شخصى، ندارند و داراى گاو شيرده هستند اجازه مىدهد كه گاوشان در آنجا بچرد ودر بقيه سال، اگر بنا باشد كه گاوشان در اين محل بچرد، از صاحب گاو اجاره مىگيرد واين تحجير شخصى، بين مردم، خريد وفروش مىشود ونيز به ارث برده مىشود واحيانا، بعضيها وقف هم كرده‌اند خواهشمنديم مرقوم بفرمائيد آيا اين عمل ما سبب مىشود كه ما مالك آن باشيم و آيا اين وقف صحيح است وآيا مىتوانيم خريد وفروش بكنيم و مىتوانيم به افرادى كه از اهل اين محل هستند وداراى گاو هستند واين چنين ملكهائى ندارند اجاره بدهيم و مىتوانيم از پدران مان كه چنين كارى كرده اند وداراى سند مىباشند ارث ببريم يا نه؟ ج – در فرض سئوال، مجرد ديوار كشى، در اطراف بيابان، براى انتفاع از علف خود روى آن، واشجار طبيعى جنگلى آن، بدون تصرفات ديگر از قبيل زرع وغرس اشجار، وتسويه زمين آن، براى غرس يا زرع سبب تملك آن نمىشود وصاحب ديوار، مالك محوطه نمىشود.

بلى اگر زمين را در آنجا تسويه كرده براى زرع يا غرس ودر آنجا زرع يا غرسكرده محوطه تسويه شده مزرعه يا مغروسه را مالك مىشود.