پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج2-ص39

ودر صورتى‌ كه جايز نباشد تصرف در پولهائى‌ كه گرفته چه صورت دارد.

ج – جايز نيست و بمنزله بيع بلا مبيع است وتصرف در پولهائى‌ كه گرفته حرام است بلى‌ اگر شخصى‌ كه سفته دردست دارد وكيل باشد كه براى‌ امضا كننده سفته كه اعتبار دارد قرض كند وبعد خودش از او قرض كند ودر رأس موعد قرض او را ببانك بپردازد اشكال ندارد ولى‌ معمول در بين مردم بر خلاف اين است.

س 89 – خريد وفروش چك در بازار رواج دارد آيا حلال است يا حرام ج – چك غير تضمين شده بمنزله سند است وفي نفسه ماليت ندارد ودر صورت برئ بودن ذمه دهنده چك خريد وفروش آن صحيح نيست بلى‌ اگر فروشنده چك طلبكار باشد مى‌تواند ذمه مديون را بفروشد واگر يكى‌ از عوضين اسكناس باشد فروش آن بكم وزياد جايز است.

(معامله سلف) س 90 – شخصى‌ كه شغلش خريد وفروش روغن وكره باشد با فروشنده قرار مى‌گذارد كه مقدار عوائد يكساله كه مثلا سيصد كيلو روغن باشد بفروشد وفروشنده مى‌گويد من عوائد گاو خودم را كه‌روغن باشد بمقدار سيصد كيلو بقرار هر كيلوئى‌ ده تومان كه‌جمع سه هزار تومان باشد مى‌فروشم وپول را نقدا از شما مى‌گيرم وبه اضافه مبلغ يكهزار تومان وجه بعنوان كمك هم بمن بدهى‌ كه در خاتمه سال بشما مسترد بدارم طرفين معامله راضى‌ مى‌شوند و خريدار روغن ماهى‌ يك مرتبه يا بيشتر مى‌رود به تفاوت وقت روغن مى‌كشد در منزلش لكن آخر سال كه شد روغن تماما كشيده نمى‌شود مثلا صد كيلو مى‌ماند وقيمت روغن زياد يا كمتر مى‌گردد ويا اين كه محلى‌ را خريدار در نظر داشت بفروشد خيلى‌ بيشتر از خريدش مى‌باشد مى‌تواند تفاوت قيمت زياده روغن را با فروشنده محاسبه كند يا همان قدر كه خريده وپول داده بگيرد.