پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج1-ص375

مشغول كسب شده فوائد خود را تخميس كند و در سال بعد، پس از گذشتن يك سال تمام از خمس دادن اول، فوائد يكساله خود را تخميس نمايد و اما در مثل زراعت و امثال آن كه فائده، دفعى‌، حاصل مى‌شود مبدأ سال را موقع حصول فائده، قرار دهد و چنانچه مبدأ كسب خود را نداند يا فراموش كرده باشد بقدر متيقن، عمل كند.

س 311 – كسيكه درآمدى‌ ندارد يا اگر دارد وافى‌ بمخارج او نيست اگر از هدايائيكه باو مى‌دهند در بعض اوقات چيزى‌ زياد آمد بايد خمسش را بدهد يا نه؟ و آيا لازم است كه تعيين سال، جهت اداء خمس نمايد؟.

ج – تعيين سال براى‌ چنين شخصى‌ لازم نيست.

بلى‌ اگر بعد از يك سال از تاريخى‌ كه هديه را به او داده‌اند تمام يا چيزى‌ از آن باقى‌ بماند بايد خمس آنچه را باقى‌ مانده بدهد.

س 312 – شخصى‌ جهت خمس اموال خود، سال معين كرده مثلا اول ماه مبارك رمضان اول سالش بوده ولى‌ چند سال است در اثر غفلت و يا بخيال اين كه هر ساله قرضش بيشتر از مازاد است بحساب خود رسيدگى‌ نكرده فعلا تكليفش چيست؟.

ج – فعلا بايد رسيدگى‌ كند و اگر معلوم شد در سالهاى‌ پيش، خمسبدهكار شده اداء نمايد ولى‌ اول سالش همان اول ماه مبارك است.

س 313 – شخص زارع جهت اداء خمس، سال قمرى‌ را مبدأ سال خود قرار داده پس از برداشت محصول و قبل از اداء ديون، سالش رسيد آيا تمام محصولش را بايد تخميس نمايد يا پس از اداء قروض و مخارج ساليانه، خمس باقى‌ مانده را بدهد و در صورتيكه بخواهد سال قمرى‌ را بسال شمسى‌ تبديل نمايد به چه كيفيت عمل كند كضرر به اهل خمس نرساند؟.

ج – در فرض سؤال، آنچه زائد بر مؤنه سال گذشته است بايد خمس آنرا بپردازد و اگر ديون، در مقابل سرمايه يا عوائد آن نباشد هر سالى‌ كه اداء نمود از مؤنه همان سال، محسوب است و راجع به تبديل سال قمرى‌ بشمسى‌، ده روز تأخير از سال قمرى‌ اشكال ندارد و در زيادتر از ده روز اگر در آخر سال خود، خمس زائد بر