پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج1-ص374

ج – اگر در سال خريد، مورد احتياج فرزند براى‌ سكونت بوده و به او بخشيده، و در همان سال فرزند، در آن سكونت كرده خمس ندارد، و اگر در آن سال در آن ساكن نشده فرزند بايد خمس آنرا بدهد و اگر به فرزند نبخشيده پدر بايد خمس آنرا بدهد.

س 308 – كسيكه سال خمسى‌ دارد هر گاه كمى‌ قبل از فرا رسيدن سالش چيزى‌ به او هديه كنند آيا بايد موقع حساب، آنرا نيز با ارباح سالش حساب كند و خمس را بپردازد يا بايد يك سال از تاريخ اهداء بگذرد.

ج – بايد آنرا نيز از ارباح همان سال حساب كند و خمسش را بدهد.

ميزان در ابتداى‌ سال خمسى‌

س 309 – در متن وسيلة النجاة مرحوم آية الله اصفهانى‌ قدس سره دارد كه مبدأ سنه خمس زرع، وقت حصول فائده است.

بنابر اين اگر قبل از تمام شدن سال خمس، فائده و محصول جديد را بردارد چون مازاد بر مؤنه است بايد تخميس شود يا اين كه – ما يفضل عن مؤنة السنة – نسبت بمحصول هر سال عليحده سنجيده شود؟.

ج – اگر مقصود اين است كه از محصول سال پيش، چيزى‌ اضافه آمده، كه البته محصول امسال را كه بر مى‌دارد بايد خمس زيادى‌ محصول سال قبل را بپردازد و اگر مقصود، سؤال از محصول فعلى‌ است، در اينجا – بحكم آن كه مبدأ سنه، حين حصول زرع است – مى‌تواند خمس محصول فعلى‌ را ندهد تا يك سال بگذرد وقت خرمن سال بعد، خمس هر چه را كه از اين محصول، زياد آمده بدهد و مى‌تواند – بحكم اين كه جلو انداختن خمس، از سال، جائز است – همان وقت رسيدن سال خمس خودش پيش از حصول زرع بعدى‌، خمس اين محصول را هم بدهد.

س 310 – تعيين ابتداء سال، جهت تخميس، به اختيار خود شخص است يا بايد ابتداء شروع به كسب را ابتداء سال خود قرار دهد و اگر ابتداء آن را نداند و يا فراموش كند و با فكر هم معلوم نشود وظيفه او چيست؟.

ج – ابتداء سال را در مثل تجارت و امثال آن كه فائده‌اش تدريجا حاصل مى‌شود بايد از حين شروع در كسب، قرار دهد و نيز مى‌تواند در وسط سالى‌ كه