پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج1-ص289

خمس سرمايه و آلات مورد حاجت در كسب

4 – كسيكه سرمايه و مستغلات اوليه او متعلق خمس بوده و يا سرمايه و مستغلات اوليه او متعلق خمس نبوده ولى‌ آنها را از چيزيكه متعلق خمس بوده زياد كرده و خمس آنها را نداده و با آنها كسب كرده و چند سال باين طريق گذشته و بعض اشيائى‌ كه مؤنه محسوب مى‌شود و بعض ديگر كه مؤنه محسوب نمى‌شود از كسبش تهيه كرده تكليف او چيست؟.

ج – سرمايه، خمس دارد مگر آن كه از چيزى‌ تهيه كرده باشد كه متعلق خمس نيست و زياد كردن سرمايه نيز مثل اصل سرمايه است، و چيزهائيكه تهيه نموده اگر از مؤنه است و يقين ندارد باين كه قيمت آن متعلق خمس بوده اداء خمس آن، واجب نيست بلى‌ احتياط، باداء خمس آن يا مصالحه با مستحقين آن، خوب است و آنچه زائد بر مؤنه است بايد خمس آن داده شود.

س 5 – شخص زارع، مقدارى‌ زمين زراعتى‌ و تعدادى‌ اصله نخل خرما حدود پانزده هزار تومان در مدت چند سال تدريجا از در آمد همان زمين و نخل و بعضى‌ اوقات از وام گرفتن از بانك دولتى‌ خريده و نقدى‌ هم نداشته كه يك سال بر آن گذشته باشد و سال خمس هم نداشته و از در آمد كشت زمين و محصول نخل،در اين مدت، بطور متوسط امرار معاش مى‌كرده در اين صورت آيا به زمين و نخل و منزل مسكونى‌ و اثاثيه خانه – كه تدريجا در سالهاى‌ گذشته بطور قرض و نقد خريده و اكنون اگر بخواهد از قيمت زمينها و نخلها و منزل مسكونى‌ و اثاثيه خانه، خمس پرداخت كند ممكن است لطمه به زندگيش برسد – خمس تعلق مى‌گيرد يا نه؟.

ج – در فرض سؤال، منزل مسكونى‌ و اثاثيه خانه و لوازم مورد احتياج زندگى‌، خمس ندارد ولى‌ زمين زراعتى‌ و نخل ها و اثاث زراعت، از سرمايه، محسوب است و بايد خمس آن داده شود.

بلى‌ آنچه از وجه آنها كه قرض است تا اداء نشود مقابل آن خمس ندارد.

س 6 – ماشين و موتورسيكلت و يا دوچرخه كه جهت سوارى‌ ويا براى‌