پایگاه تخصصی فقه هنر

مجمع المسائل-ج1-ص105

ج – بيرون آوردن، واجب نيست و مؤمنين احترام قبرستان مسلمين را محفوظ دارند و چنانچه دفن حيوان، موجب هتك و توهين باشد حرام است.

س 85 – قبرستانى‌ از قبيل باغ رضوان مشهد مقدس – كه از بين رفته فروش اشياء موقوفه مقابر مخصوص آن، از قبيل قاليچه و چراغها جائز است يا نه و اگر جائز نباشد اجازه مى‌فرمائيد كه در مساجد و يا مقابر ديگر يا امكنه ديگرى‌ مورد استفاده قرار بگيرد يا نه؟.

ج – اگر بدن آن اموات را با نبش قبر، در محل ديگرى‌ دفن كرده‌اند اين اشياء، روى‌ قبر جديد گذاشته شود و الا اگر صاحبان آنها معلوم باشند با اذن خود آنها و اگر معلوم نباشند با اذن حاكم شرعى‌ و يا مأذون از قبل او در اماكن عبادت از قبيل مساجد و مشاهد مشرفه و مقابر علماء و صالحين گذاشته شود.

س 86 – شخصى‌ وصيت كرده كه بالاى‌ قبرش اطاقى‌ بسازند.

حال اگر زمين قبرستان وقف باشد جائز است يا نه و اگر وقف نباشد و اختصاص به قبرستان داده باشند چه صورت دارد؟.

ج – اگر بناى‌ ديوار آن، مانع از دفن غير نباشد مانعى‌ ندارد.

س 87 – قبرهائى‌ اطراف ساختمان قبور امام زادگان است وسنگهائى‌ روى‌ آن قبرهاست كه اسم ميت هم رويش نوشته نيست اكنون براى‌ صاف كردن حياط امام زادگان و محفوظ ماندن ساختمان آن از ورود جانوران، اجازه مى‌فرمائيد آن سنگهائى‌ كه روى‌ قبرها است بردارند و مصرف ديوار ساختمان امام زادگان كنند يا نه؟.

ج – جائز نيست كه در سنگهاى‌ قبور مؤمنين بدون اجازه صاحبان آن تصرف كنند و اينجانب نمى‌توانم اجازه بدهم.

س 88 – شخصى‌ مقدارى‌ خاك قبرستان را آورده و بدون اطلاع از اين كهخاك قبرستان است در بنائى‌ بكار برده.

حال آيا قيمت آن را – چون اصلش در بنا مصرف شده – بدهد؟ و اگر قيمت را بايد بدهد صرف چه محلى‌ كند؟.

ج – ضمان او معلوم نيست.

و لكن احتياطا معادل قيمت آن، در همان قبرستان و اگر نشد در قبرستان ديگر چيزى‌ مثل خشت و آجر در اختيار مردم بگذارد