پایگاه تخصصی فقه هنر

جامع الشتات-ج4-ص189

اجماع بر اشتراط ايجاب وقبول لفظى‌ چه چيز است در جائى‌ كه هبه معوضه نباشد وحال آنكه در صورت وجود لفظ هم افاده بيش از آنچه معاطات افاده مى‌كند، نمى‌كند -؟.

وجواب آن‌اين است كه ثمره بنابر قول به عدم صحت معاطات، ظاهر مى‌شود.

و همچنين در ايمان ونذور وامثال آن ثمره مى‌كند، پس هر گاه كسى‌ نذر كند مثلا كه هبه به عمل آورد، بدون صيغه هبه به عمل نمى‌آيد و داخل عمومات هبه كه در اخبار وارد است نمى‌شود، تا متفرع شود بر آن لزوم و عدم لزوم در اجنبى‌ وذى‌ رحم وغير آن از مواضعى‌ كه احكام هبه در آن مختلف مى‌شود.

واز آنچه گفتيم فرق مابين هبه وهديه ظاهر شد.

ومعلوم شد كه هبه اعم مطلق است از هديه.

و همچنين هيه اعم مطلق است از صدقه.

وصدقه همان هبه است به شرط قصد تقرب.

ودر كتاب وقف همين مجموعه فرق مابين زكات و صدقه مذكور شد.

ودر صدقه هم لازم است ايجاب وقبول لفظى‌، وظاهرا خلافى‌ در آن نيست.

وچون صدقه داخل هبه معوضه محسوب مى‌شود كه از عقود لازمه است، اشتراط صيغه در آن اظهر است.

وكلام در معاطات آن نظير آن است كه در هبه گفتيم.

پس هر گاه صيغه با فقير خوانده نشود جايز است رجوع مادامى‌ كه عين بر حال خود باقى‌ است.

ودر اشتراط اقباض وساير شروط مثل هبه است.