پایگاه تخصصی فقه هنر

جامع الشتات-ج3-ص38

18: سوال: مستثنى‌ در دين آيا خانه است يا كرايه آن؟ -؟ و هر گاه كسى‌ خانه [ اى‌ ] داشته باشد وبيع شرط كرده باشد وديون ديگر داشته باشد، بايد براى‌ او وضع قيمت آن كرد؟ يا كرايه آن؟ و هم چنين ساير مستثنيات.

جواب: الحال در نظرم دليلى‌ بر جواز وضع قيمت خانه از براى‌ كسى‌ كه خانه ندارد، ويا كرايه خانه، نيست.

زيرا كه از ادله بيش از (عدم اجبار بر بيع مسكن محتاج اليه لايق به حال او) مستفاد نمى‌شود.

اما در صورتى‌ كه مسكن خود را بيع كرده باشد به شرط خيار فسخ، وبقدر آن داشته باشد كه خانه را از بيع مستخلص كند، پس در استثناء آن، تامل دارم.

وحال فرصت تامل تمام، نيست، ورافع هم مستعجل است.

تا حق تعالى‌ از فضل ورحمت خود فرصتى‌ بدهد وافاضه رفع اشكال بكند.

واز آنچه گفتيم ساير مستثنيات ظاهر مى‌شود.

هر چند دور نيست كه در مسأله بيع شرط بگوئيم كه به سبب خيار هنوز علاقه ملكيت او باقى‌ است، واز اين جهت جايز نمى‌دانيم از براى‌ مشترى‌ بيع آن را مادامى‌ كه ايام خيار منقضى‌ نشده.

وعلتى‌ هم كه از احاديث مستفاد مى‌شود مؤيد اين است.

چنانكه در حسنه حلبى‌ فرموده‌اند (لاتباع الدار ولا الجارية فى‌ الدين، وذلكلانه لابد للرجل من ظل يسكنه وخادم يخدمه) (1).

1: وسايل: ابواب الدين، باب 11 ح 11.