پایگاه تخصصی فقه هنر

جامع الشتات-ج2-ص474

صغير را كمتر از يكى‌ از عيال‌هاى‌ خود كه بر وزن او باشد حساب كند.

و به هر حال با وجود ملاحظهء مصلحت هر گاه مخلوط كردن اصلح است، مخلوط كند.

و هر گاه جدا كردن اصلح است جدا كند.

و در صورتى‌ كه مخلوط كرد و ضبط تفاوت خوراك را نتواند كرد و فرق واضحى‌ ما بين او و عيال او نباشد، جايز است كه او را مثل يكى‌ از عيال خود محسوب دارد.

اگر چه افضل اين است كه بر او كمتر از عيال خود محسوب دارد.

و اين كه گفتيم در مثل نان خوردن است (چنانكه در مسئله پيش گفتيم).

و اما لباس و تفاوت انواع ماكولات پس در آنجا البته بايد حساب مال صغير را نگاه دارد.

211 – سوال: آيا كسى‌ كه ولى‌ صغار و قيم به امر آنها است، مستحق چيزى‌ هست از مال آنها؟ و حلال است از براى‌ او اخذ اجرت يا نه؟ -؟ و تا چه مقدار جايز است؟.

جواب: در اين مسئله خلاف است.

بعضى‌ گفته‌اند كه مستحق اجرة المثل است مطلقا، و اين مذهب شيخ است در موضعى‌ از نهايه، و علامه در قواعد و همچنين در مختلف و در تذكره و ارشاد و محقق در شرايع و نافع و فخر المحققين در ايضاح.

و مذهب ابن جنيد نيز اين است و لكن با شرط فقر، و همچنين شهيد در لمعه.

و اين ظاهر دروس است، و محقق اردبيلى‌ (ره) در ” آيات الاحكام “.

و بعضى‌ گفته‌اند مستحق قدر كفايت و حاجت او است هر گاه فقير باشد، و غنى‌ چيزى‌ مستحق نيست.

و اين مذهب شيخ است در موضعى‌ از نهايه، و ابن ادريس.

و بعضى‌ گفته‌اند مستحق اقل امرين است از اجرة المثل و مقدار كفايت، و اين قول شيخ است در مبسوط و خلاف و تبيان.

و از فخر المحققين ظاهر مى‌شود كه احد قولين شيخ در نهايه كه عمل به كفايت است مقيد به فقر نيست.

و همچنين از شهيد در شرح ظاهر مى‌شود كه قولى‌ هست به اختيار كفايت مطلقا، و خود اختيار قول ديگركرده و آن اين است كه اقل امرين را مى‌گيرد، به شرط فقر لا غير.

و اين كلام مقداد است در كنز العرفان.

و اختلاف در مسئله به خاطر اختلاف اخبار و فهم آيات قرآنى‌ است.

و ارجح در