جامع الشتات-ج1-ص307
ورود عتبات و اداى زيارات و وفاى به خدمات مشروطه معلوم شود كه راه مكه مسدود است، در اين صورت، از اجرت مزبوره چه چيز به زيد مى‌رسد؟ و هرگاه زيد، از جمله اعراب باشد كه طى طريق مكه از عتبات تا به مكه بر ايشان اسهل است از طى طريق راه عجم از منزل عمرو تا به عتبات، به خلاف عكامهاى عجم كه طى طريق عجم از خانه عمرو تا به عتبات برايشان اسهل است از طى طريق عتبات تا مكه، آيا زيد مزبور، در اخذ اجرت در تقسيم، ملاحظه حال عكامهاى عرب مى‌كند يا عجم؟ وهرگاه عمرو بگويد من تو را از براى حج استيجار كرده‌ام با وجودى كه متعارف در اجرت نفس حج، بيش از ده يا پانزده اشرفى نيست، قول او مسموع است يا نه؟ و هرگاه به وجهى از وجوه، عمرو بطلان صيغه اجاره را ثابت كند آيا مستأجر، مستحق چه چيز است؟ جواب: هرگاه اجير، ممنوع شود از حج به سبب مسدود شدن راه، عقد اجاره منفسخ مى‌شود وبه مقدار عملى كه كرده است از اجرت به او مى‌دهند وتتمه را از او استرداد مى‌كنند، هرگاه داده باشند.
وهرگاه اجير بگويد كه من در سال آينده، بجا مى‌آورم اجاره را بر هم نزنيد.
لازم نيست اجابت او على الاقوى.
پس آنچه را در ازاى خدمات راه قرار داده‌اند بايد ملاحظه كرد كه آن قدر از مسافت وزمان را كه خدمتكرده، اجرت المثل آن چه چيز است و هم چنين اجرت المثل خدمت مجموع طى مسافت چه چيز است ونسبت ميان اينها را ملاحظه كنند وبه همان نسبت، آنچه را به عمل آورده از اجرت مسمى مى‌دهند وتتمه را استراداد مى‌كنند وفرقى ميان ممنوع شدن از حج قبل از احرام وبعد از احرام نيست.
وآنچه در مسئله موت نايب ذكر كرده اند كه هرگاه بعد از دخول حرم يا احرام باشد استرداد نمى‌شود آن به سبب دليل خارج است ودر اجرت المثل، ملاحظه خدمات اصل مسافت را مى‌كنند.
يعنى اهل خبره هرگاه بگويند كه اگر شخصى، خدمات شخصى را از اصفهان متوجه شود تا نجف اشرف، اجرت او چقدر است و اگر متوجه خدمات شود، از اصفهان تا مكه چقدر است، همان مقدار تفاوت را از اجرت مسمى وضع